Na początku liturgii proboszcz parafii Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie, ks. Leszek Uniwersał podziękował metropolicie krakowskiemu za przewodniczenie uroczystościom. Powitał także przy ołtarzu kapłanów na czele z tymi, którzy czterdzieści lat temu brali udział w wydarzeniach w Bieżanowie – ks. Ryszarda Umańskiego i ks. Artura Łyskowskiego.

W homilii, w kontekście obchodzonego dzisiaj w liturgii święta Katedry św. Piotra, abp Marek Jędraszewski podkreślił, że wiara Apostoła jest najważniejszym punktem odniesienia do wiary wszystkich wierzących. Odnosząc się do Listu św. Piotra, który skierowany był do chrześcijan w Bitynii, metropolita krakowski zwrócił uwagę, że apostoł był świadom swoich przymiotów, że jest starszym, świadkiem Chrystusowych cierpień i uczestnikiem tej chwały, która ma się objawić, dlatego Piotr skierował do przełożonych Kościoła w Bitynii kilka próśb. Apelował o nauczanie Ewangelii mimo prześladowań, robienie tego dobrowolnie, bezinteresownie i w zgodzie z wolą Bożą, zachowując przy tym dwie szczególne cechy ducha: miłość i łagodność oraz żyjąc nadzieją przyszłej chwały.

Arcybiskup zaznaczył, że na przestrzeni dwóch tysięcy lat historii Kościoła bez trudno da się znaleźć przykłady pasterzy na wzór Chrystusa-Dobrego Pasterza, szukających odniesienia dla siebie w Piotrze. W tym kontekście przywołał wydarzenia sprzed 40 lat, kiedy w Bieżanowie wybuchł strajk głodowy. Była to Środa Popielcowa, 19 lutego. Dokładnie cztery miesiące od bestialskiego zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki. Metropolita przypomniał, że w połowie stycznia 1985 r. trwał proces toruński, w którym „nie sądzono morderców księdza Jerzego, ale osądzano Kościół”. – I dlatego ten sprzeciw ludzi, ten bunt przeciwko, wydawałoby się, wszechobecnemu kłamstwu. I stąd ten strajk głodowy w obronie dobrej pamięci o księdzu Jerzym; w obronie Kościoła, wówczas prześladowanego, w obronie wszystkich wielkich, odważnych ludzi tamtych niełatwych 80-tych lat – mówił abp Marek Jędraszewski. Zaznaczył, że tzw. masy wierzących, jak o wiernych Kościoła mówiła wówczas propaganda komunistyczna, nie uległy jej, czego przykładem są właśnie wydarzenia sprzed 40 lat w Bieżanowie.

Był to najdłuższy strajk głodowy w Polsce. Trwał 194 dni. Wzięło w nim udział 378 osób z 67 miejscowości, a każda przynajmniej przez trzy doby trwała na strajku rotacyjnym. Strajkujących wspomagali parafianie z Bieżanowa. – Okazało się, że tzw. masy wierzące wiedziały, jeśli nie wprost to intuicyjnie, po jakiej stronie leży prawda, kto jest katem a kto jest ofiarą i o jaką stawkę w tych zmaganiach chodzi: o Ewangelię, o Kościół, o Ojczyznę, dla której warto po raz kolejny w naszych jej dziejach cierpieć i przelewać krew – mówił abp Marek Jędraszewski.

Na tym tle wskazał na postać ówczesnego proboszcza bieżanowskiej parafii, ks. Adolfa Chojnackiego, który przyjął strajkujących do podziemi kościoła i wspierał nie tylko duchowo, ale także czynnie. – Brało w nim udział zazwyczaj kilkanaście osób jednocześnie, w porywach dwadzieścia, ale były dni, kiedy nikogo nie było. I wtedy ks. Adolf sam pościł i głodował, żeby strajk trwał, żeby nie został przerwany – przypominał arcybiskup, nazywając ks. Chojnackiego „pasterzem na miarę trudnych czasów”. – Miał odwagę na ten trudny czas, w którym przyszło mu żyć, patrzyć oczyma wiary. On nie uprawiał polityki, jak to brzmiało i brzmi po dzień dzisiejszy w odniesieniu do niektórych duchownych ze strony sił czy to postkomunistycznych, czy lewackich. On patrzył na politykę w świetle Ewangelii i dzięki temu miał jasny obraz sytuacji, w jakiej Polska się znalazła – wyjaśniał metropolita.

Podkreślił także symbolikę dwóch wydarzeń, które miały miejsce w czasie protestu. 21 lipca 1985 r. właśnie w kościele w Bieżanowie odsłonięto i poświęcono pierwszą w Krakowie tablicę, upamiętniającą zamordowanych polskich oficerów w Katyniu w roku 1940. Potem, 22 lipca uroczyście przyniesiono na cmentarz ziemię z miejsc walk i kaźni Polaków o wolność – począwszy od konfederacji barskiej, po kopalnię „Wujek” i „Lubin”, gdzie polała się krew robotników na początku lat osiemdziesiątych.

Arcybiskup powiedział, że „po 40 latach, z wdzięcznością myślimy o ks. Chojnackim i wszystkich osobach, które miały odwagę protestować poprzez modlitwę i post”. – Dziękujemy za tamto świadectwo. Tym, którzy byli uczestnikami tamtych wydarzeń. Dziękujemy tym, którzy wspomagali. Wysławiamy Boga za ich wiarę i chcemy na tej ich wierze budować nasze postawy dzisiaj – mówił metropolita, zwracając uwagę, że współcześnie ogranicza się liczbę lekcji języka polskiego, historii i religii w polskich szkołach, a także chce się deprawować dzieci i młodzież poprzez programy edukacyjne w mię zdrowia, które będą niszczyły ich wrażliwe, niewinne serca. Zauważył, że paradoksalnie to minister odpowiedzialna za te programy „niedawno publicznie oświadczyła, że byli polscy naziści, którzy budowali baraki dla Żydów przed ich wyniszczeniem w Auschwitz”.

– Nie może być większej obrazy dla polskiego narodu niż te słowa. Ale można powiedzieć, co za zbieżność – przekłamywanie historii, wyrzucanie Boga, deprawacja sumień. Wszystko razem. Pytanie o przyszłość – o to, jaka będzie Polska. O to pytanie także – czy jest w nas dość siły, by tak jak przed 40 laty, podjąć protest, nawet o chlebie i wodzie, by postawić tamę kłamstwu i złu. Czy jest w nas dość takiej siły? – zakończył abp Marek Jędraszewski.

– Tą liturgią, która się odbyła, pragniemy podziękować za tych, którzy 40 lat temu w trudnych czasach, po zamordowaniu ks. Jerzego, wykazali się odwagą i determinacją, którym sprawy wiary, honoru, wolności i ojczyzny leżały na sercu – mówiła Bogusława Jaglarz, prezes Stowarzyszenia Patriotycznego im. Księdza Adolfa Chojnackiego, dziękując przybyłym uczestnikom protestu głodowego i ich rodzinom, mieszkańcom Bieżanowa, którzy wtedy zabezpieczali głodówkę. Szczególne podziękowania skierowała w stronę młodego pokolenia. – Dziś możemy powiedzieć: mijają lata, odchodzą ludzie. Postarajmy się w miarę naszych możliwości, aby tamte wydarzenia nie poszły w niepamięć – zaapelowała.

Po Mszy św. rozpoczęła się druga część uroczystości rocznicowych, związana z odsłonięciem tablicy upamiętniającej protest z 1985 r. Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie, Maciej Korkuć odczytał list skierowany do uczestników uroczystości przez wicepremiera i ministra obrony narodowej, Władysława Kosiniaka-Kamysza. „Wszyscy jesteśmy winni wdzięczność i szacunek działaczom »Solidarności« oraz wspierającym ich odważnym księżom, ludziom, dzięki którym Polacy mogą cieszyć się z tego, że żyją w niepodległym i suwerennym kraju należącym do najsilniejszego sojuszu obronnego na świecie, Paktu Północnoatlantyckiego i że w dzisiejszych niespokojnych czasach mogą myśleć o swojej przeszłości z nadzieją i optymizmem” – napisał wicepremier.

– Ten protest pokazuje i powinien stać się dla tych pokoleń, które PRL-u nie pamiętają symbolem siły bezsilnych. Wydawało się, że ludzie poddani systemowi komunistycznemu nie mają szans. Wydawało się, że nie ma nadziei. A mimo to ten protest był dowodem na to, że jeśli działamy wspólnie, jeśli działamy solidarnie, jesteśmy w stanie zyskać siłę, która niszczy systemy totalitarne. Jesteśmy w stanie zyskać siłę, która kruszy mury – mówił dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, Filip Musiał.

Okolicznościową tablicę odsłonięto na froncie bieżanowskiego kościoła. Aktu dokonali przedstawiciele protestujących tam 40 lat temu wraz z dyrektorem krakowskiego IPN-u. Tablicę poświęcił abp Marek Jędraszewski.