Reklama

Kolebka świętej

Skopje, stolica Macedonii, leży w środku Bałkanów, przy drodze łączącej Belgrad z Atenami. Miasto zamieszkane głównie przez wiernych prawosławia i muzułmańską mniejszość ma dziś powód do zgodnego świętowania – kanonizację najsławniejszej jego obywatelki i dumy całej Macedonii – Matki Teresy z Kalkuty

Niedziela Ogólnopolska 36/2016, str. 16-17

Margita Kotas

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nad miastem wznosi się góra Vodno (1066 m n.p.m.), zwieńczona w 2002 r. monumentalnym krzyżem, który wzniesiono niedługo po zamieszkach albańsko-macedońskich. Na dwie części: południową – chrześcijańską, zamieszkaną głównie przez Macedończyków, i północną – muzułmańską, w której osiedlili się wyznający islam Albańczycy, Romowie oraz Serbowie i Bośniacy, dzieli Skopje rzeka Wardar. Obie części wraz z ich różnorodnością religii i kultur łączy słynny XV-wieczny Kamienny Most.

Stara Čaršija

Reklama

Górujące nad północną częścią miasta twierdza Kale i meczet Mustafy Paszy przypominają o panowaniu tu przez 500 lat imperium osmańskiego, choć sama twierdza powstała wiele wieków wcześniej – już za czasów Ilirów, a do jej budowy posłużyły podobno kamienne bloki pochodzące z antycznego miasta Shkupi. W dzielnicy tej, zwanej Čaršija, wśród licznych meczetów, łaźni – z najsłynniejszą Daut Paszy, w której mieści się dziś Macedońska Galeria Narodowa – i karawanserajów odnaleźć można także dwie chrześcijańskie świątynie. Są nimi cerkiew św. Dymitra i wyglądająca jak zwykły budynek cerkiew św. Zbawiciela, najstarsza świątynia chrześcijańska w mieście, w której znajduje się słynny ikonostas autorstwa braci Petara i Marka Filipovskich oraz Makarije Frckovskiego, jeden z trzech najpiękniejszych w Macedonii (pozostałe dwa ikonostasy tych twórców znajdują się w klasztorach Sveti Jovan Bigorski i Lesnovo). Zewnętrzny wygląd świątyni przypomina o czasach panowania tureckiego, kiedy to prawo nie pozwalało świątyniom chrześcijańskim przewyższać meczetów; jak przekazuje tradycja – świątynie te nie mogły być wyższe od Turka siedzącego na koniu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Anjesë ze Skopje

Po drugiej stronie Kamiennego Mostu, tuż za pl. Makedonija, na którym wznosi się monument Aleksandra Macedońskiego, przy ul. 11 Oktomvri znaleźć można z łatwością pierwszą z pamiątek przypominającą o wybitnej mieszkance miasta – Matce Teresie z Kalkuty. Cztery metalowe kątowniki wmontowane w nawierzchnię ulicy znaczą zarysy domu, w którym święta przyszła na świat i który ucierpiał podczas tragicznego trzęsienia ziemi z 26 lipca 1963 r. Przypomina o tym umieszczona obok tablica pamiątkowa.

Reklama

Kiedy Anjesë Gonxhe Bojaxhiu przyszła na świat 26 sierpnia 1910 r., Skopje znajdowało się jeszcze pod panowaniem Osmanów i nosiło turecką nazwę Üsküp. Rodzice Anjesë, Nikollë i Dranafile, byli Albańczykami pochodzącymi prawdopodobnie ze Szkodry, gdzie dzisiaj o Matce Teresie z wielkim szacunkiem mówią wszyscy mieszkańcy, również muzułmanie. Do Üsküp przybyli po opuszczeniu miasta Prizren, które obecnie znajduje się na terenie Kosowa. Niedaleko domu, w którym mieszkała rodzina Bojaxhiu, mieścił się katolicki kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, w którym Anjesë została ochrzczona na drugi dzień po urodzeniu i w którym przystąpiła do I Komunii św. Podstawową edukację ukończyła w szkole przy kościele pw. Świętego Serca, a następnie została posłana do skopijskiego gimnazjum. Niewiele jest wiadomości o dzieciństwie i młodości Matki Teresy, wiadomo jednak, że grała na mandolinie i wraz ze starszą siostrą Agą śpiewała w kościelnym chórze. Pisała też wiersze, a lokalna gazeta opublikowała nawet kilka jej artykułów. Pragnienie, by poświęcić się Bogu, zrodziło się, kiedy Anjesë miała 12 lat, 6 lat później opuściła dom rodzinny w Skopje. Wstąpiła do Instytutu Błogosławionej Dziewicy Maryi i została misjonarką. 25 września 1928 r. rodzina i przyjaciele pożegnali Anjesë na peronie dworca kolejowego w Skopje. To wtedy po raz ostatni widziała matkę i siostrę (ojciec zmarł, gdy miała 8 lat). Rodzinne miasto odwiedziła dwukrotnie po wielu latach – w 1970 i 1978 r. W odpowiedzi na spory, do którego narodu należy – czy jest Albanką, Macedonką czy Arumunką – Matka Teresa odpowiadała: „Należę do świata, ale czuję się obywatelką Skopje, bo tutaj się urodziłam i wychowałam”.

Dom Pamięci

31 stycznia 2009 r. w Skopje oficjalnie otwarto Dom Pamięci Matki Teresy, ufundowany przez rząd Republiki Macedonii z okazji przypadającej w kolejnym roku 100. rocznicy jej urodzin. Dom znajduje się przy bulwarze Makedonija, w miejscu, gdzie znajdował się kiedyś kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, zniszczony podczas trzęsienia ziemi w 1963 r. W dniu otwarcia domu w obecności m.in. przedstawicieli Kościoła katolickiego w Macedonii i macedońskiego Kościoła prawosławnego wniesiono relikwie błogosławionej.

Od pierwszego dnia muzeum przyciąga wielu zwiedzających. Tylko w ciągu pierwszego tygodnia odwiedziło je aż 12 tys. osób. Nic dziwnego, Dom Pamięci Matki Teresy intryguje już swoją architekturą, która łączy w sobie elementy typowego XIX-wiecznego domu osmańskiego z ornamentyką indyjską, a jego ekspozycja obejmuje liczne dokumenty, zdjęcia i eksponaty, dzięki którym można prześledzić historię życia Matki Teresy. Do najważniejszych eksponatów należą m.in.: akt urodzenia Anjesë Gonxhe Bojaxhiu wydany przez parafię katolicką Najświętszego Serca Pana Jezusa, jej sari, różaniec, krzyż, modlitewnik oraz nagrody, które otrzymała Matka Teresa, m.in. dyplom Pokojowej Nagrody Nobla. Zobaczyć można także wyposażenie domu mieszkalnego z początku XX wieku, jakie znajdować się mogło w rodzinnym domu Matki Teresy. Piętro wyżej nad salą ekspozycji znajduje się mała katolicka kaplica, gdzie 3 razy w tygodniu sprawowane są nabożeństwa, a w podziemiach muzeum jest centrum multimedialne związane z życiem i działalnością Matki Teresy.

Diecezja Skopje

Miasto, w którym jak za czasów przyszłej Matki Teresy dominują wyznawcy prawosławia, jest również stolicą katolickiej diecezji Skopje, która obejmuje swoim zasięgiem cały kraj. Diecezja składa się z 2 parafii: Najświętszego Serca Pana Jezusa w Skopje z kościołami filialnymi w miastach Tetowo, Wełes, Sztip, Priłep, Gostiwar oraz parafii w Bitoli z kościołem filialnym w Ochrydzie. Siedziba biskupa znajduje się w zbudowanej w 1977 r. katedrze Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Risto Siskov, która zastąpiła starą katedrę noszącą to samo wezwanie, zniszczoną przez trzęsienie ziemi. Ordynariuszem diecezji jest bp Kiro Stojanow, a jej patronem – św. Kliment (Klemens) z Ochrydy, święty czczony przez Kościół prawosławny i Kościół katolicki, apostoł Bałkanów, dobroczyńca i misjonarz, w którego ślady poszła święta ze Skopje.

2016-08-31 08:34

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Irlandia Północna: katolicy szykanowani z powodu swej wiary, musieli uciekać z domów

2025-09-06 14:11

[ TEMATY ]

katolicy

Irlandia Północna

szykanowani

ucieczka z domu

Adobe Stock

Rodziny w Irlandii musiały uciekać z domów w obawie przed prześladowaniem

Rodziny w Irlandii musiały uciekać z domów w obawie przed prześladowaniem

Rzecznik diecezji Down i Connor, ks. Eddie McGee, zdecydowanie potępił zastraszanie i ataki na rodziny katolickie w Belfaście w Irlandii Północnej, które spowodowały, że wszystkie rodziny z wyjątkiem jednej uciekły ze swoich domów. Rodziny te mieszkały w osiedlu graniczącym z dzielnicą zamieszkaną głównie przez lojalistów w północnej części miasta.

„Ciągłe ataki i zastraszanie, których doświadczają mieszkańcy Annalee i Alloa Street w Belfaście, są tchórzliwymi i groźnymi aktami dyskryminacji na tle religijnym” - powiedział ks. McGee dla agencji CNA. „To obrzydliwe, że rodziny w Irlandii Północnej nadal muszą opuszczać bezpieczne domy w społeczeństwie, które jest mocno zaangażowane w proces pokoju i pojednania”.
CZYTAJ DALEJ

Powakacyjny krajobraz polityczny w Polsce. Badanie Centrum Analiz Wyborczych

2025-09-06 15:56

[ TEMATY ]

wakacje

sondaż

badanie

Centrum Analiz Wyborczych

krajobraz polityczny

predykcja

Adobe Stock

Jak kształtuje się krajobraz polityczny w Polsce po wakacjach?

Jak kształtuje się krajobraz polityczny w Polsce po wakacjach?

Prof. Grzegorz Górski wraz ze specjalistami z Centrum Analiz Wyborczych wykonał na koniec sierpnia analizę sondaży politycznych. Na tej podstawie przygotowano predykcję (czyli przewidywanie) podziału mandatów, jeśliby wybory miały się odbyć na początku września. Portal niedziela.pl publikuje wyniki badań wraz z omówieniem.

Okres wakacyjny przynosi umocnienie na prowadzeniu sondaży Prawa i Sprawiedliwości. W konsekwencji w predykcji podziału mandatów, PiS uzyskuje na koniec sierpnia wyraźną już przewagę nad KO.
CZYTAJ DALEJ

Mama bł. Carlo Acutisa: mój syn sprawił, że wiele osób zbliżyło się do Kościoła i wiary

Mama włoskiego błogosławionego Carlo Acutisa (1991-2006) Antonia Salzano powiedziała PAP przed jego kanonizacją, która odbędzie się w Watykanie w niedzielę, że za sprawą kultu do jej syna bardzo wiele osób zbliżyło się do Kościoła i wiary. Jak stwierdziła, to dlatego został nazwany „Bożym influencerem”.

Carlo Acutis urodził się 3 maja 1991 roku w Londynie, gdzie jego rodzice mieszkali z powodów zawodowych. Już jako dziecko skupił się na życiu religijnym, był autorem stron internetowych o cudach eucharystycznych i o świętych Kościoła. Zmarł w wieku 15 lat na białaczkę 12 października 2006 roku. Został pochowany w Asyżu. W 2019 roku jego ciało przeniesiono do tamtejszego kościoła Matki Bożej Większej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję