Reklama

Kolebka świętej

Skopje, stolica Macedonii, leży w środku Bałkanów, przy drodze łączącej Belgrad z Atenami. Miasto zamieszkane głównie przez wiernych prawosławia i muzułmańską mniejszość ma dziś powód do zgodnego świętowania – kanonizację najsławniejszej jego obywatelki i dumy całej Macedonii – Matki Teresy z Kalkuty

Niedziela Ogólnopolska 36/2016, str. 16-17

Margita Kotas

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nad miastem wznosi się góra Vodno (1066 m n.p.m.), zwieńczona w 2002 r. monumentalnym krzyżem, który wzniesiono niedługo po zamieszkach albańsko-macedońskich. Na dwie części: południową – chrześcijańską, zamieszkaną głównie przez Macedończyków, i północną – muzułmańską, w której osiedlili się wyznający islam Albańczycy, Romowie oraz Serbowie i Bośniacy, dzieli Skopje rzeka Wardar. Obie części wraz z ich różnorodnością religii i kultur łączy słynny XV-wieczny Kamienny Most.

Stara Čaršija

Reklama

Górujące nad północną częścią miasta twierdza Kale i meczet Mustafy Paszy przypominają o panowaniu tu przez 500 lat imperium osmańskiego, choć sama twierdza powstała wiele wieków wcześniej – już za czasów Ilirów, a do jej budowy posłużyły podobno kamienne bloki pochodzące z antycznego miasta Shkupi. W dzielnicy tej, zwanej Čaršija, wśród licznych meczetów, łaźni – z najsłynniejszą Daut Paszy, w której mieści się dziś Macedońska Galeria Narodowa – i karawanserajów odnaleźć można także dwie chrześcijańskie świątynie. Są nimi cerkiew św. Dymitra i wyglądająca jak zwykły budynek cerkiew św. Zbawiciela, najstarsza świątynia chrześcijańska w mieście, w której znajduje się słynny ikonostas autorstwa braci Petara i Marka Filipovskich oraz Makarije Frckovskiego, jeden z trzech najpiękniejszych w Macedonii (pozostałe dwa ikonostasy tych twórców znajdują się w klasztorach Sveti Jovan Bigorski i Lesnovo). Zewnętrzny wygląd świątyni przypomina o czasach panowania tureckiego, kiedy to prawo nie pozwalało świątyniom chrześcijańskim przewyższać meczetów; jak przekazuje tradycja – świątynie te nie mogły być wyższe od Turka siedzącego na koniu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Anjesë ze Skopje

Po drugiej stronie Kamiennego Mostu, tuż za pl. Makedonija, na którym wznosi się monument Aleksandra Macedońskiego, przy ul. 11 Oktomvri znaleźć można z łatwością pierwszą z pamiątek przypominającą o wybitnej mieszkance miasta – Matce Teresie z Kalkuty. Cztery metalowe kątowniki wmontowane w nawierzchnię ulicy znaczą zarysy domu, w którym święta przyszła na świat i który ucierpiał podczas tragicznego trzęsienia ziemi z 26 lipca 1963 r. Przypomina o tym umieszczona obok tablica pamiątkowa.

Reklama

Kiedy Anjesë Gonxhe Bojaxhiu przyszła na świat 26 sierpnia 1910 r., Skopje znajdowało się jeszcze pod panowaniem Osmanów i nosiło turecką nazwę Üsküp. Rodzice Anjesë, Nikollë i Dranafile, byli Albańczykami pochodzącymi prawdopodobnie ze Szkodry, gdzie dzisiaj o Matce Teresie z wielkim szacunkiem mówią wszyscy mieszkańcy, również muzułmanie. Do Üsküp przybyli po opuszczeniu miasta Prizren, które obecnie znajduje się na terenie Kosowa. Niedaleko domu, w którym mieszkała rodzina Bojaxhiu, mieścił się katolicki kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, w którym Anjesë została ochrzczona na drugi dzień po urodzeniu i w którym przystąpiła do I Komunii św. Podstawową edukację ukończyła w szkole przy kościele pw. Świętego Serca, a następnie została posłana do skopijskiego gimnazjum. Niewiele jest wiadomości o dzieciństwie i młodości Matki Teresy, wiadomo jednak, że grała na mandolinie i wraz ze starszą siostrą Agą śpiewała w kościelnym chórze. Pisała też wiersze, a lokalna gazeta opublikowała nawet kilka jej artykułów. Pragnienie, by poświęcić się Bogu, zrodziło się, kiedy Anjesë miała 12 lat, 6 lat później opuściła dom rodzinny w Skopje. Wstąpiła do Instytutu Błogosławionej Dziewicy Maryi i została misjonarką. 25 września 1928 r. rodzina i przyjaciele pożegnali Anjesë na peronie dworca kolejowego w Skopje. To wtedy po raz ostatni widziała matkę i siostrę (ojciec zmarł, gdy miała 8 lat). Rodzinne miasto odwiedziła dwukrotnie po wielu latach – w 1970 i 1978 r. W odpowiedzi na spory, do którego narodu należy – czy jest Albanką, Macedonką czy Arumunką – Matka Teresa odpowiadała: „Należę do świata, ale czuję się obywatelką Skopje, bo tutaj się urodziłam i wychowałam”.

Dom Pamięci

31 stycznia 2009 r. w Skopje oficjalnie otwarto Dom Pamięci Matki Teresy, ufundowany przez rząd Republiki Macedonii z okazji przypadającej w kolejnym roku 100. rocznicy jej urodzin. Dom znajduje się przy bulwarze Makedonija, w miejscu, gdzie znajdował się kiedyś kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, zniszczony podczas trzęsienia ziemi w 1963 r. W dniu otwarcia domu w obecności m.in. przedstawicieli Kościoła katolickiego w Macedonii i macedońskiego Kościoła prawosławnego wniesiono relikwie błogosławionej.

Od pierwszego dnia muzeum przyciąga wielu zwiedzających. Tylko w ciągu pierwszego tygodnia odwiedziło je aż 12 tys. osób. Nic dziwnego, Dom Pamięci Matki Teresy intryguje już swoją architekturą, która łączy w sobie elementy typowego XIX-wiecznego domu osmańskiego z ornamentyką indyjską, a jego ekspozycja obejmuje liczne dokumenty, zdjęcia i eksponaty, dzięki którym można prześledzić historię życia Matki Teresy. Do najważniejszych eksponatów należą m.in.: akt urodzenia Anjesë Gonxhe Bojaxhiu wydany przez parafię katolicką Najświętszego Serca Pana Jezusa, jej sari, różaniec, krzyż, modlitewnik oraz nagrody, które otrzymała Matka Teresa, m.in. dyplom Pokojowej Nagrody Nobla. Zobaczyć można także wyposażenie domu mieszkalnego z początku XX wieku, jakie znajdować się mogło w rodzinnym domu Matki Teresy. Piętro wyżej nad salą ekspozycji znajduje się mała katolicka kaplica, gdzie 3 razy w tygodniu sprawowane są nabożeństwa, a w podziemiach muzeum jest centrum multimedialne związane z życiem i działalnością Matki Teresy.

Diecezja Skopje

Miasto, w którym jak za czasów przyszłej Matki Teresy dominują wyznawcy prawosławia, jest również stolicą katolickiej diecezji Skopje, która obejmuje swoim zasięgiem cały kraj. Diecezja składa się z 2 parafii: Najświętszego Serca Pana Jezusa w Skopje z kościołami filialnymi w miastach Tetowo, Wełes, Sztip, Priłep, Gostiwar oraz parafii w Bitoli z kościołem filialnym w Ochrydzie. Siedziba biskupa znajduje się w zbudowanej w 1977 r. katedrze Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Risto Siskov, która zastąpiła starą katedrę noszącą to samo wezwanie, zniszczoną przez trzęsienie ziemi. Ordynariuszem diecezji jest bp Kiro Stojanow, a jej patronem – św. Kliment (Klemens) z Ochrydy, święty czczony przez Kościół prawosławny i Kościół katolicki, apostoł Bałkanów, dobroczyńca i misjonarz, w którego ślady poszła święta ze Skopje.

2016-08-31 08:34

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

2025-04-30 12:36

[ TEMATY ]

Msza św.

3 Maja

Karol Porwich / Niedziela

W uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, 3 maja, choć wskazany jest udział we Mszy św., nie jest obowiązkowy, gdyż nie jest to tzw. święto nakazane.

Wśród licznych świąt kościelnych można wyróżnić święta nakazane, czyli dni w które wierni zobowiązani są od uczestnictwa we Mszy świętej oraz do powstrzymywania się od prac niekoniecznych. Lista świąt nakazanych regulowana jest przez Kodeks Prawa Kanonicznego. Oprócz nich wierni zobowiązani są do uczestnictwa we Mszy w każdą niedzielę.
CZYTAJ DALEJ

Św. Pius V

Antonio Ghislieri, zwany Aleksandrinus, urodził się 17 stycznia 1504 r. w Bosco Marengo w Piemoncie (Włochy). Drogowskazem jego całego życia była najdoskonalsza pobożność chrześcijańska.

Mając zaledwie piętnaście lat, przywdział habit dominikański. Został potem biskupem i kardynałem. Po śmierci Piusa IV wybrano go na papieża. Przybrał imię Piusa V. Od razu przystąpił do wprowadzania w życie uchwał zakończonego 3 lata wcześniej Soboru Trydenckiego. Pius V zwracał baczną uwagę, by do godności i urzędów kościelnych dopuszczać tylko najgodniejszych. Odrzucał więc stanowczo względy rodzinne, dyplomatyczne czy też polityczne. Przeprowadził do końca reformę w Kurii Rzymskiej. Papież starał się zaprowadzić ład także w państwie kościelnym. Za jego pontyfikatu 7 października 1571 r. cesarz Jan Austriacki odniósł pod Lepanto słynne zwycięstwo nad Turkami podczas jednej z najkrwawszych bitew morskich.
CZYTAJ DALEJ

Wyróżniono czyniących dobro

2025-04-30 17:00

[ TEMATY ]

bp Tadeusz Lityński

Zielona Góra

statuetka Człowiek Człowiekowi

ks. Rafał Witkowski

Uroczyste wręczenie nagród „Człowiek Człowiekowi” przyznawanych za szczególne osiągnięcia na polu działalności charytatywnej odbyło się 30 kwietnia w Auli Jasnogórskiej w parafii Ducha Świętego w Zielonej Górze.

W tym roku podczas 23. gali nagrody za działalność inspirowaną ewangelicznym duchem miłości bliźniego otrzymało: 10 osób w kategorii kandydaci indywidualni, jedno małżeństwo w kategorii darczyńca oraz 3 podmioty w kategorii organizacje pozarządowe. Statuetki „Człowiek Człowiekowi” wręczył Biskup Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Tadeusz Lityński.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję