12 czerwca abp Marek Jędraszewski – metropolita krakowski, z udziałem biskupów kieleckich: bp. Jana Piotrowskiego i bp. Mariana Florczyka, oficjalnie otworzył SacroExpo 2017. Biskup Jan Piotrowski podczas inauguracji zauważył znaczenie sztuki w zbliżaniu człowieka do Boga. – To wszystko, co wyrasta z absolutnej prawdy, piękna i dobra przeradza się w głos, którym jest sztuka. Taką sztukę powinniśmy też prezentować w naszych świątyniach i środowiskach. To, co jest dobre, piękne i prawdziwe, niewątpliwie ubogaca człowieka i czyni go bardziej szlachetnym – powiedział biskup kielecki. Z kolei abp Marek Jędraszewski wskazał na sprawne połączenie sacrum, sztuki i biznesu. – Bardzo umiejętnie pokazano, jak estetyka chrześcijańska wciąż inspiruje, jak można korzystać z talentu twórców, jak sztuka chrześcijańska może uwznioślić człowieka – stwierdził. Na odpowiedzialność, jaka ciąży na 270 wystawcach prezentujących na tragach swą ofertę, zwrócił z kolei uwagę senator PiS Krzysztof Słoń. – Ta ekspozycja, na wzór targów obronnych – buduje potencjał obrony naszych wartości, naszej tożsamości w Europie – mówił. Zauważył, że obecni tutaj księża proboszczowie czerpią z bogactwa SacroExpo, dokonując transakcji i zakupów, które będą, nawet przez stulecia, procentowały w parafiach.

Biskupi, kapłani, delegaci Papieskiej Rady ds. Kultury, artyści i zaproszeni goście zwiedzali z uwagą targowe stoiska; abp Marek Jędraszewski zatrzymywał się na krótkie rozmowy z większością wystawców. Przyznawał, że jest to dla niego ciekawe doświadczenie, gdyż po raz pierwszy uczestniczy w tak dużym i dobrze zorganizowanym wydarzeniu łączącym biznes, sztukę i sacrum.

Przez trzy dni, od 12 do 14 czerwca 2017 r. na stoiskach targowych były szeroko prezentowane różne branże związane z życiem Kościoła – duchowością, nauką, kulturą oraz z codziennym funkcjonowaniem kościołów i miejsc kultu. Była m.in. szeroka oferta dotycząca budownictwa sakralnego, wyposażenia obiektów sakralnych, w tym projektowania wnętrz. Swoją propozycję przedstawiły wydawnictwa katolickie, fundacje czy stowarzyszenia. Sztuka sakralna była pokazana w: rzeźbie, malarstwie, ikonografii, witrażach, metaloplastyce i kowalstwie, a także w muzyce, konserwacji dzieł sztuki i dewocjonaliach. Artyści prezentowali na gorąco swoje umiejętności i warsztaty. W tym roku w wydarzeniu uczestniczyli wystawcy z 13 krajów; były to: Polska, Stany Zjednoczone, Słowenia, Ukraina, Węgry, Włochy, Hiszpania, Rosja, Niemcy, Macedonia, Grecja, Portugalia i Słowacja. Wśród głównych wystaw, takich jak: „Matka Teresa: Święta ze Skopje świętą świata”, „Sacrum miejsca” autorstwa prof. Leszka Mądzika oraz fotogramów Claudii Henzler – laureatki Medalu Per Artem Ad Deum, znalazła się także ekspozycja „Nasza Matka”, stworzona z reprodukcji mało znanych obrazów i rzeźb Maryi, znajdujących się w kościołach i muzeach włoskich oraz niemieckich. Można było także zajrzeć do Oratorium Ikony i podpatrzeć, jak funkcjonuje warsztat ikonopisa oraz obejrzeć dokonania kieleckiej Szkoły Ikon. Podczas targów z fanami spotkał się i podpisywał swoje książki Wojciech Cejrowski. Były także konferencje dla muzealników i przedsiębiorców oraz fanów nowych technologii w branżach okołokościelnych. Wydarzeniem była z pewnością zorganizowana po raz pierwszy Konferencja Per Artem Ad Deum, pomyślana jako rozszerzenie idei przyświecającej wręczeniu Medalu Papieskiej Rady ds. Kultury.

Laureaci nagrody w istotny sposób przyczyniają się do pogłębiania dialogu różnych kultur współczesnego świata i to oni zabrali głos w debacie. Podczas konferencji wystąpili: ks. prof. Michał Kazimierz Heller, ks. prof. Tomas Halik, prof. Leszek Mądzik i Claudia Henzler. Moderatorem debaty był Miłosz Horodyski – zastępca dyrektora TVP3 Kraków, twórca filmowy i telewizyjny, artysta malarz. Ksiądz profesor Michał Heller wygłosił wykład pt. „Nauka jako sztuka, wszechświat jako dzieło sztuki”. – Mówiąc nieskromnie, ja tych nagród dostaję dosyć dużo ostatnio. Jedna jest najważniejsza – Nagroda Templetona, i już za nią dostaję te kolejne – żartując, mówił o swoich osiągnięciach laureat medalu Papieskiej Rady Kultury, ks. prof. Michał Heller. Dodał: – Jednak Per Artem ad Deum inaczej przeżywam. Na ogół moje nagrody są związane z nauką, filozofią, a tu jest nagroda za sztukę. To wzbudza we mnie inne emocje. Sztuka zawsze była dla mnie czymś ważnym, szczególnie malarstwo. Od dawna śledzę pewne elementy sztuki, zarówno w nauce, bo jej uprawianie jest dużą sztuką innego kalibru i innego gatunku niż rzeźba czy malarstwo. Sam wszechświat jest dziełem sztuki. Jak się go bada, to widać to jego piękno – mówił ksiądz profesor. Jest on znakomitym teologiem i profesorem nauk teologicznych. Jako wybitny kosmolog oraz filozof kosmologii poprzez swoje odkrycia naukowe ukazuje, czym jest filozofia przyrody. Wspomnianą Nagrodę Templetona, która jest nazywana „katolickim Noblem” i jest przyznawana za pokonywanie barier między nauką a religią, otrzymał w 2008 r. Ksiądz profesor Heller jest ponadto laureatem wielu nagród i autorem kilkudziesięciu książek i artykułów. Pracuje w Watykańskim Obserwatorium Astronomicznym, jest również członkiem Papieskiej Akademii Nauk, a także współtwórcą Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie.

Organizatorzy konferencji uważają, że była ona potrzebna i udana. Zbliżyła zainteresowanych – w sumie ok. stu osób (naukowców, księży, studentów) do laureatów, pozwoliła na bezpośredni kontakt i zadawanie im pytań. Może to sygnał ku przekierunkowaniu SacroExpo w stronę nauki?

* * *

Laureatami Per Artem Ad Deum, Medalu Papieskiej Rady ds. Kultury, przyznanej podczas SacroExpo w 2017 r., są: za nieustanne zmagania z wielkością pytań pomagających zrozumieć istotę wszechświata – ks. prof. Michał Kazimierz Heller – prezbiter katolicki, teolog i profesor nauk teologicznych; za świadectwo najprawdziwszej wiary oddane w spojrzeniach na świat oczami ludzi – Tomas Halik – czeski duchowny katolicki, filozof, psycholog i teolog; a za wnikliwe i twórcze spojrzenie na piękno, różnorodność i niepowtarzalność człowieka – Claudia Henzler, zamieszkująca w Austrii fotograf i reporterka pracująca dla austriackich, niemieckich i amerykańskich mediów.