„Nowe ślady. Zofia Kossak odkryta w Częstochowie” – to tytuł najnowszej książki z serii Biblioteka „Niedzieli”. Publikacja została przygotowana pod redakcją Lidii Dudkiewicz
Książka ukazuje mniej znane fakty z życia wybitnej katolickiej pisarki Zofii Kossak. Jest owocem sesji poświęconej „nowym śladom Zofii Kossak w Częstochowie”, zorganizowanej 15 września 2018 r. w auli redakcji „Niedzieli” w 50. rocznicę śmierci pisarki. W książce znajdziemy świadectwo Anny Fenby Taylor – wnuczki Zofii Kossak oraz teksty: ks. Piotra Bączka – redaktora „Niedzieli”, dr hab. Agnieszki Czajkowskiej i dr Elżbiety Wróbel z Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie oraz ks. Mariusza Frukacza – redaktora „Niedzieli”.
Polska to jej miłość
Publikację otwierają „Dekalog Polaka”, napisany przez Zofię Kossak w 1940 r., oraz fotografia obrazu „Polonia” Antoniego Tańskiego, który stanowi stałą ekspozycję w Sali o. Kordeckiego na Jasnej Górze. Przedstawia on – jak pisze we Wstępie red. Lidia Dudkiewicz – „poczet wielkich Polaków podążających w sztafecie pokoleń poprzez dzieje Polski”. Wśród 192 postaci ukazanych na tym obrazie znajduje się Zofia Kossak, o której św. Jan Paweł II powiedział, że to „świetlana postać”– przypomina redaktorka książki. Wyjaśnia, że środowisko „Niedzieli” staje się w pewnym sensie „kustoszem” pamięci o tej wybitnej pisarce, a zwłaszcza o częstochowskim etapie jej życia.
„(...) w swojej twórczej pracy pisarskiej Zofia Kossak była świadkiem pragnącym się objawić przez prawdę o Bogu i człowieku, o Polsce i świecie – pisze w Przedsłowiu do książki abp Wacław Depo, metropolita częstochowski. – Niewątpliwie więź z Maryją była również drogą zawierzenia Bogu i ważnym składnikiem pisarstwa Zofii Kossak. Dowodem świadczącym o tej głębokiej więzi jest fakt, że kiedy przymusowo opuszczała stolicę po kapitulacji Powstania Warszawskiego w październiku 1944 r., wyniosła ze zburzonego miasta jedyny «skarb», którym był obraz Matki Boskiej Częstochowskiej...” – czytamy w Przedsłowiu.
Chrześcijaństwo rzeczywiste
Bardzo cenne jest świadectwo Anny Fenby Taylor, w którym ukazuje ona miłość swojej babci do Boga, Ojczyzny i rodziny; prezentuje również nieznane listy Zofii Kossak do swoich dzieci i wnuków.
Ważne informacje o działalności i wierze pisarki można znaleźć w tekście ks. Piotra Bączka. Czytelnik dowie się m.in. o tym, że gdy młoda Zofia Kossak przebywała w Genewie, zetknęła się z myślą czołowego przedstawiciela francuskiego katolicyzmu Georges’a Goyau. Był to punkt zwrotny w jej myśleniu o wierze, katolicyzmie i religii.
„Chrześcijaństwo w twórczości Zofii Kossak jest jednoznaczne z katolicyzmem. Wspólnota Kościoła rzymskiego jest dla niej najwyższą formą chrystianizmu” – pisze dr hab. Agnieszka Czajkowska. Przypomina również, że „maryjność jest bardzo ważnym składnikiem fabuł i postaci bohaterów pisarstwa Zofii Kossak”.
„Niedziela” – jej ukochane dziecko
Związki pisarki z „Niedzielą”, o której napisała w jednym ze swoich listów: „to moje ukochane dziecko”, ukazuje ks. Mariusz Frukacz. Przypomina, że to Zofia Kossak zabiegała u bp. Teodora Kubiny o wznowienie „Niedzieli” w 1945 r. Przy redakcji „Niedzieli” zaczęła również organizować mały zespół do redagowania dodatku dla młodzieży pt. „Ład Młodych”.
Reklama
Na łamach „Niedzieli” pisarka publikowała w odcinkach „Lagier. Wspomnienia więźniarki” – teksty te ukazały się później, w 1946 r., w Częstochowie w wydaniu książkowym pod tytułem „Z otchłani”. „Niedziela” publikowała też inne utwory Zofii Kossak, jak: „Szaleńcy Boży” czy „Gość Oczekiwany”. Do artykułu ks. Frukacza dołączona jest bibliografia tekstów wydrukowanych na łamach „Niedzieli” jeszcze za życia pisarki, które udało się zidentyfikować, gdyż częściowo były one publikowane bez imienia i nazwiska autora albo podpisywane inicjałami: Z. lub Z. K.
O związkach pisarki z Częstochową pisze również dr Elżbieta Wróbel. Koncentruje się ona na ludziach, których Zofia Kossak spotkała w Częstochowie. Czytelnik pozna grono zacnych częstochowian, którzy pomagali pisarce. Ważne miejsce w jej życiu zajmuje też ks. Antoni Marchewka, redaktor naczelny „Niedzieli” w latach 1945-53.
Książka „Nowe ślady...” jest cennym źródłem nieznanych dotąd informacji o życiu i dziele Zofii Kossak. Wydaje się, że zwłaszcza młode pokolenie powinno znać twórczość i dzieje tej wybitnej polskiej pisarki, nazywanej Sienkiewiczem w spódnicy.
Książkę można zamawiać pod adresem: Redakcja Tygodnika Katolickiego „Niedziela”, ul. 3 Maja 12, 42-200 Częstochowa, na: www.ksiegarnia.niedziela.pl oraz telefonicznie: 34 365 19 17, 34 369 43 00, 34 369 43 52 i pocztą elektroniczną: kolportaz@niedziela.pl.
Koszt wysyłki pokrywa zamawiający.
Relikwiarze i naczynia liturgiczne wykonane przez Andrzeja Adamskiego
Już wkrótce beatyfikacja piętnastu sióstr katarzynek w Braniewie. Wyjątkowej oprawie tej uroczystości towarzyszyć będzie wyjątkowy relikwiarz. Nam w przededniu beatyfikacji udało się porozmawiać z Andrzejem Adamskim, znanym złotnikiem z Braniewa, który stworzył to fascynujące dzieło sztuki sakralnej.
Przeczytaj także: Symbol łez i krwi. Relikwiarz sióstr katarzynek
Drodzy bracia i siostry,
Chciałbym wam dzisiaj opowiedzieć o Joannie d´Arc, młodej świętej, żyjącej u schyłku Średniowiecza, która zmarła w wieku 19 lat w 1431 roku. Ta młoda francuska święta, cytowana wielokrotnie przez Katechizm Kościoła Katolickiego, jest szczególnie bliska św. Katarzynie ze Sieny, patronce Włoch i Europy, o której mówiłem w jednej z niedawnych katechez. Są to bowiem dwie młode kobiety pochodzące z ludu, świeckie i dziewice konsekrowane; dwie mistyczki zaangażowane nie w klasztorze, lecz pośród najbardziej dramatycznych wydarzeń Kościoła i świata swoich czasów. Są to być może najbardziej charakterystyczne postacie owych „kobiet mężnych”, które pod koniec średniowiecza niosły nieustraszenie wielkie światło Ewangelii w złożonych wydarzeniach dziejów. Moglibyśmy je porównać do świętych kobiet, które pozostały na Kalwarii, blisko ukrzyżowanego Jezusa i Maryi, Jego Matki, podczas gdy apostołowie uciekli, a sam Piotr trzykrotnie się Go zaparł. Kościół w owym czasie przeżywał głęboki, niemal 40-letni kryzys Wielkiej Schizmy Zachodniej. Kiedy w 1380 roku umierała Katarzyna ze Sieny, mamy papieża i jednego antypapieża. Natomiast kiedy w 1412 urodziła się Joanna, byli jeden papież i dwaj antypapieże. Obok tego rozdarcia w łonie Kościoła toczyły się też ciągłe bratobójcze wojny między chrześcijańskimi narodami Europy, z których najbardziej dramatyczną była niekończąca się Wojna Stulenia między Francją a Anglią.
Joanna d´Arc nie umiała czytań ani pisać. Można jednak poznać głębiej jej duszę dzięki dwóm źródłom o niezwykłej wartości historycznej: protokołom z dwóch dotyczących jej Procesów. Pierwszy zbiór „Proces potępiający” (PCon) zawiera opis długich i licznych przesłuchań Joanny z ostatnich miesięcy jej życia ( luty-marzec 1431) i przytacza słowa świętej. Drugi - Proces Unieważnienia Potępienia, czyli "rehabilitacji" (PNul) zawiera zeznania około 120 naocznych świadków wszystkich okresów jej życia (por. Procès de Condamnation de Jeanne d´Arc, 3 vol. i Procès en Nullité de la Condamnation de Jeanne d´Arc, 5 vol., wyd. Klincksieck, Paris l960-1989).
Joanna urodziła się w Domremy - małej wiosce na pograniczu Francji i Lotaryngii. Jej rodzice byli zamożnymi chłopami. Wszyscy znali ich jako wspaniałych chrześcijan. Otrzymała od nich dobre wychowanie religijne, z wyraźnym wpływem duchowości Imienia Jezus, nauczanej przez św. Bernardyna ze Sieny i szerzonej w Europie przez franciszkanów. Z Imieniem Jezus zawsze łączone jest Imię Maryi i w ten sposób na podłożu pobożności ludowej duchowość Joanny stała się głęboko chrystocentryczna i maryjna. Od dzieciństwa, w dramatycznym kontekście wojny okazuje ona wielką miłość i współczucie dla najuboższych, chorych i wszystkich cierpiących.
Z jej własnych słów dowiadujemy się, że życie religijne Joanny dojrzewa jako doświadczenie mistyczne, począwszy od 13. roku życia (PCon, I, p. 47-48). Dzięki "głosowi" św. Michała Archanioła Joanna czuje się wezwana przez Boga, by wzmóc swe życie chrześcijańskie i aby zaangażować się osobiście w wyzwolenie swojego ludu. Jej natychmiastową odpowiedzią, jej „tak” jest ślub dziewictwa wraz z nowym zaangażowaniem w życie sakramentalne i modlitwę: codzienny udział we Mszy św., częsta spowiedź i Komunia św., długie chwile cichej modlitwy prze Krucyfiksem lub obrazem Matki Bożej. Współczucie i zaangażowanie młodej francuskiej wieśniaczki w obliczu cierpienia jej ludu stały się jeszcze intensywniejsze ze względu na jej mistyczny związek z Bogiem. Jednym z najbardziej oryginalnych aspektów świętości tej młodej dziewczyny jest właśnie owa więź między doświadczeniem mistycznym a misją polityczną. Po latach życia ukrytego i dojrzewania wewnętrznego nastąpiły krótkie, lecz intensywne dwulecie jej życia publicznego: rok działania i rok męki.
Na początku roku 1429 Joanna rozpoczęła swoje dzieło wyzwolenia. Liczne świadectwa ukazują nam tę młodą, zaledwie 17-letnią kobietę jako osobę bardzo mocną i zdecydowaną, zdolną do przekonania ludzi niepewnych i zniechęconych. Przezwyciężywszy wszystkie przeszkody spotyka następcę tronu francuskiego, przyszłego króla Karola VII, który w Poitiers poddaje ją badaniom przeprowadzanym przez niektórych teologów Uniwersytetu. Ich ocena jest pozytywna: nie dostrzegają w niej nic złego, lecz jedynie dobrą chrześcijankę.
22 marca 1429 Joanna dyktuje ważny list do króla Anglii i jego ludzi, oblegających Orlean (tamże, s. 221-22). Proponuje w nim prawdziwy, sprawiedliwy pokój między dwoma narodami chrześcijańskimi, w świetle imion Jezusa i Maryi, ale jej propozycja zostaje odrzucona i Joanna musi angażować się w walkę o wyzwolenie miasta, co nastąpiło 8 maja. Innym kulminacyjnym momentem jej działań politycznych jest koronacja Karola VII w Reims 17 lipca 1429 r. Przez cały rok Joanna żyje między żołnierzami, pełniąc wśród nich prawdziwą misję ewangelizacyjną. Istnieje wiele ich świadectw o jej dobroci, męstwie i niezwykłej czystości. Wszyscy, łącznie z nią samą, mówią o niej „la pulzella” - czyli dziewica.
Męka Joanny zaczęła się 23 maja 1430, gdy jako jeniec wpada w ręce swych wrogów. 23 grudnia zostaje przewieziona pod strażą do miasta Rouen. To tam odbywa się długi i dramatyczny Proces Potępienia, rozpoczęty w lutym 1431 r. a zakończony 30 maja skazaniem na stos. Był to proces wielki i uroczysty, któremu przewodniczyli dwaj sędziowie kościelni: biskup Pierre Cauchon i inkwizytor Jean le Maistre. W rzeczywistości kierowała nim całkowicie duża grupa teologów słynnego Uniwersytetu w Paryżu, którzy uczestniczyli w nim jako asesorzy.
Podziel się cytatem
W sobotę, 31 maja 2025 r. o godz. 11.00 na placu przy bazylice św. Katarzyny w Braniewie odbędą się uroczystości beatyfikacyjne piętnastu sióstr katarzynek - męczennic ofiar komunizmu, w tym sześciu odnalezionych i ekshumowanych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Liturgii przewodniczyć będzie kard. Marcello Semeraro, prefekt watykańskiej Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. W uroczystościach wezmą udział zastępcy prezesa IPN: dr hab. Karol Polejowski oraz dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, po. dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN.
Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w wyniku trzech etapów ekshumacji przeprowadzonych w 2020 roku w Gdańsku (lipiec), Olsztynie (19-30 października) i Ornecie (grudzień) odnalazł i ekshumował szczątki siedmiu sióstr katarzynek.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.