Rozpoczynając opiekę nad osobą leżącą, musimy przemyśleć potrzeby naszego chorego i przygotować pokój, w którym będzie przebywał, oraz łóżko. Najlepszym rozwiązaniem jest łóżko medyczne, które można kupić lub wypożyczyć. Specjalistyczne łóżko zapewnia choremu możliwość częstej zmiany pozycji, pozwala na zamontowanie drabinek, które ułatwiają podnoszenie się na czas posiłku czy pionizowanie. Jest też korzystne dla osoby opiekującej się, bo zwykła kanapa czy łóżko są zbyt niskie i narażają kręgosłup opiekuna na nadmierne obciążenia.
Reklama
Jeżeli stan chorego nie pozwala na umycie go w łazience – np. na specjalnym stołeczku pod prysznicem – musimy przynajmniej raz dziennie wykonać toaletę całego ciała w łóżku, łącznie z umyciem stóp, tułowia, pośladków. Jest to ważne dla higieny i zapobiegania odleżynom. Do mycia polecane jest szare mydło, które ma naturalne pH. Lepiej unikać preparatów, które mają w składzie sztuczne składniki i konserwanty, bo mogą wysuszać skórę. Można stosować dostępne w sklepach medycznych preparaty do pielęgnacji zawierające lanolinę i składniki chroniące skórę. Czasami używane są nawilżane chusteczki lub serwetki, ale trzeba obserwować, czy nie powodują one alergii lub podrażnień. W ciągu dnia pacjent leżący wymaga, oprócz toalety całego ciała, kilkakrotnego umycia twarzy i rąk. Jeżeli używa wkładek, pieluchomajtek czy pampersów, przy każdej zmianie konieczne jest staranne podmycie go i dokładne osuszenie skóry.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Opiekunowie chorych leżących muszą być szczególnie wyczuleni na problem odleżyn. Jest to rodzaj ran i owrzodzeń, które powstają w miejscach ucisku lub tarcia skóry na skutek zaburzenia mikrokrążenia w tych częściach ciała. Odleżyny tworzą się najczęściej w okolicy kości krzyżowej, na pośladkach, piętach, kostkach, łopatkach, łokciach i potylicy. Oceniamy je w skali pięciostopniowej. Odleżyny czwartego i piątego stopnia są dla chorego śmiertelnie niebezpieczne. Gdy mamy do czynienia z zaczerwieniem skóry, jest to już sygnał ostrzegawczy. Zgodnie z obecnymi zaleceniami nie stosujemy zasypek, maści ani kremów. Polecanym rozwiązaniem na odleżynę pierwszego stopnia jest założenie, dostępnego w aptekach, specjalistycznego bardzo cienkiego opatrunku, nazywanego drugą skórą.
Taki opatrunek zabezpiecza miejsce, w którym pod wpływem moczu, potu czy nawet tylko przesunięcia pacjenta mogłoby dojść do uszkodzenia naskórka i odleżyny drugiego stopnia, która jest już trudniejsza do leczenia.
Chory, który większość czasu spędza w łóżku, powinien leżeć na materacu przeciwodleżynowym, który zapewnia przepływ powietrza i równomierne rozłożenie ciężaru ciała. Są dwa rodzaje materaców przeciwodleżynowych: statyczne i zmiennociśnieniowe, wypełnione powietrzem. Statyczne, np. jeże lub gofry, są tańsze. Materace zmiennociśnieniowe są zintegrowane z podłączonym do prądu urządzeniem, które pompuje do nich powietrze. Ważne, aby były one pokryte materiałem z naturalnego włókna.
Część pacjentów, nawet przy dobrej pielęgnacji, jest bardziej narażona na powstanie odleżyn. Wpływają na to m.in.: niedożywienie, otyłość, niektóre choroby, np. cukrzyca, niewydolność krążeniowa, choroby onkologiczne. Dlatego kolejnym elementem w zapobieganiu odleżynom i ich leczeniu jest odpowiednia dieta, zwłaszcza ilość białka w posiłkach pacjenta. Według wytycznych, są to nawet 2 g na kilogram masy ciała, czyli dla pacjenta ważącego 70 kg norma białka wynosi 140 g. Jest to ilość, której nie jesteśmy w stanie zapewnić w codziennych posiłkach. Warto więc kupić preparaty w formie drinków lub proszków, dostępne w aptekach i sklepach medycznych.
Wysłuchała: Anna Wyszyńska