Reklama

Polska

Górnicze tradycje – Barbórka 2021

Nie ma chyba drugiej grupy zawodowej, która kultywowałaby swoje tradycje z takim szacunkiem jak górnicy.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po kilkudziesięciu latach funkcjonowania kopalń w Bełchatowie i Turowie, oddziałów spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna z Grupy PGE, nie ma wątpliwości, że wkład, jaki obie kopalnie włożyły w rozwój terenów, na których działają, jest olbrzymi. – To w dużej mierze dzięki górnikom Bełchatów z małej miejscowości stał się dynamicznie rozwijającym się miastem. Odkrywkowa kopalnia w Bełchatowie jest największym i najnowocześniejszym tego typu obiektem w Polsce. Kopalnia Turów to natomiast od kilkudziesięciu lat jeden z najważniejszych i największych zakładów przemysłowych Dolnego Śląska – mówi Andrzej Legeżyński, prezes Zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.

Górnicy to grupa zawodowa, dla której pielęgnowanie bogatej tradycji od zawsze stanowiło ważny element obyczajowości. Nie ma chyba drugiej grupy zawodowej, która z takim szacunkiem kultywowałaby swoje tradycje i obyczaje – podkreśla Andrzej Legeżyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

A jest ich mnóstwo, choćby górniczy mundur i czako z pióropuszem, słynne karczmy piwne z pochodem lisów, skokiem przez skórę i w końcu patronka górniczej braci – św. Barbara. Poniżej przedstawiamy minisłowniczek niektórych górniczych symboli.

Reklama

Barbórka – od połowy XVIII wieku to tradycyjne święto obchodzone jest w kopalniach na ziemiach polskich w dniu św. Barbary, 4 grudnia. Pierwsze obchody miały miejsce w okręgu wydobycia rud ołowiowo-srebrowych w Tarnowskich Górach. Nieco później narodziła się tradycja świeckiej części obchodów, cywilizująca górnicze zwyczaje spędzania czasu przy kuflu piwa – napoju powszechnym i tanim, nierzadko zastępującym posiłek.

Barwy górnicze to czerń i zieleń. Czerń jest symbolem podziemnych ciemności, a zieleń – górniczych tęsknot za zielenią lasów i pól w czasie pracy pod ziemią.

Comber babski – karczma piwna dla damskiej części załogi górniczej.

Czako – nakrycie głowy noszone łącznie z galowym mundurem górniczym. Przy czako zamocowany jest pióropusz symbolizujący miotełkę, którą dawniej górnicy używali do czyszczenia otworów strzałowych w masach skalnych. Kolory piór mają swoją symbolikę: zielone noszą generalni dyrektorzy, białe – inżynierowie i technicy górniczy, czarne – górnicy dołowi, czerwone przynależą orkiestrze górniczej, a biało-czerwone – tamburmajorowi.

Godło górnicze – obecne godło składa się ze skrzyżowanych ze sobą żelaznego młotka – pyrlika oraz żelaznego klina, zwanego żelazkiem, czyli najstarszych znanych narzędzi górniczych. Pierwotnym symbolem górnictwa był róg.

Karczma piwna – uroczyste zebranie gwarków, którzy są podzieleni na Ławę Lewą i Ławę Prawą, czyli dwa rywalizujące ze sobą zespoły. Ławom gwarków przewodniczą kontrapunkty oraz kantorzy. Karczmy piwne wywodzą się z tradycji spotkań gwarków w najstarszych uczelniach górniczych Europy (XVIII–XIX wiek).

Reklama

Mundur górniczy podkreśla rangę górniczego zawodu. Pelerynka symbolizuje przedłużony kaptur chroniący gwarka przed wodą lejącą się ze stropu, a złote guziki przyszyte skośnie na piersi kiedyś były wypustkami, za które górnik wtykał m.in. lonty. Pierwsze polskie mundury górnicze kroju wojskowego wprowadził w 1817 r. ustawą o Korpusie Górniczym prekursor górnictwa i szkolnictwa górniczego Stanisław Staszic.

Skok przez skórę – na karczmach piwnych symbolizuje przyjęcie młodych górników, czyli lisów, do braci górniczej. Skórzany fartuch, zwany skórą lub łatą, należał do najbardziej charakterystycznych elementów stroju górnika dołowego. Karczma rozpoczyna się pochodem lisów i skokiem przez skórę młodych adeptów sztuki górniczej.

Święta Barbara jest patronką wszystkich pracowników narażonych na nagłą i niespodziewaną śmierć, czyli: górników, hutników, marynarzy, rybaków itd. Jak głosi legenda, to nieprzeciętnej urody dziewczyna, żyjąca na przełomie III i IV wieku. Jej ojciec został rażony piorunem zaraz po tym, jak kazał ją ściąć za przejście na chrześcijaństwo. Opiece św. Barbary polecają się wszyscy, którzy chcą sobie uprosić u Pana Boga szczęśliwą śmierć.

2021-11-22 20:57

Ocena: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Górnicze święto w Lubinie

Niedziela legnicka 51/2012, str. 1

[ TEMATY ]

św. Barbara

górnicy

Ks. Piotr Nowosielski

Co roku, 4 grudnia górnicy KGHM Polska Miedź SA i ich rodziny uroczyście obchodzą wspomnienie św. Barbary. Miejscem dziękczynnej modlitwy, tak jak w poprzednich latach, był lubiński kościół św. Maksymiliana Kolbego

W bieżącym roku, w gronie ponad 800 wiernych, wśród których znaleźli się członkowie zarządu, dyrektorzy kopalń i pracownicy wraz ze swymi rodzinami, przy reprezentacji ponad 20 pocztów sztandarowych, uroczystej Mszy św. przewodniczył biskup zielonogórsko-gorzowski Stefan Regmunt. - Św. Barbara, patronka braci górniczej, dzisiaj, w sposób szczególny oręduje za nami. Od najdawniejszych lat, górnicy łączyli swoją ciężką i niebezpieczną pracę z Bogiem i modlitwą. Kontynuujemy tę tradycję. Dziękujemy za dary i łaski otrzymane od Boga za pośrednictwem św. Barbary i prosimy o kolejne na ten nowy czas - mówił do obecnych bp Regmunt.
CZYTAJ DALEJ

Czy jestem otwarty na Ducha Świętego?

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Graziako

Rozważania do Ewangelii J 16, 12-15.

Środa, 28 maja. Dzień powszedni albo wspomnienie bł. Stefana Wyszyńskiego, biskupa
CZYTAJ DALEJ

Sacroexpo – wystawa pełna inspiracji i innowacji!

2025-05-29 07:17

[ TEMATY ]

targi

Targi Kielce

Materiał prasowy

Tegoroczna Wystawa Sacroexpo, organizowana w Targach Kielce od 2 do 4 czerwca stanowi zaproszenie do odkrywania sacrum w jego najpiękniejszej formie. Tematami przewodnimi wydarzeń towarzyszących tegorocznym targom staną się liturgia i sztuka pozwalające zanurzyć się w bogactwo symboliki, tradycji oraz piękna liturgicznego Kościoła. W jubileuszowym roku – 20. rocznicy śmierci św. Jana Pawła II , 20-lecia rozpoczęcia pontyfikatu papieża Benedykta XVI oraz 20. edycji medalu Per Artem Ad Deum – targi przybierają wymiar wyjątkowy i głęboko symboliczny. Nawiązują również do Roku Świętego z mottem „Pielgrzymi nadziei”.

Konferencja „Duch Liturgii Duchem Kościoła” organizowana 3 czerwca na Wystawie Sacroexpo dot. będzie książki „Duch Liturgii” autorstwa kardynała Józefa Ratzingera. To okazja by w 20. rocznicę objęcia tronu papieskiego przez papieża Benedykta XVI na nowo podjąć refleksję nad kształtem i rolą liturgii we współczesnym Kościele. Uzupełnieniem naukowych rozważań będą dwie ekspozycje. Pierwsza z nich to wystawa pamiątek związanych z papieżem Benedyktem XVI, udostępniona przez Muzeum Diecezjalnego w Bydgoszczy. Druga – zatytułowana „Madonny Papieskie” – została przygotowana przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Twórców Sztuki Sakralnej ECCLESIA z Krakowa. Znajdą się na niej maryjne wizerunki koronowane przez Jana Pawła II i Benedykta XVI, przypominające o głębokim maryjnym wymiarze obu pontyfikatów. Pogłębioną refleksją nad istotą liturgii i wyjątkową przestrzenią wymiany doświadczeń będzie konferencja z elementami Szkoły Zakrystianów, organizowana przez Siostry Św. Jadwigi Królowej Służebnice Chrystusa Obecnego pierwszego i trzeciego dnia targów. Wydarzenie skierowane jest do proboszczów, kapłanów, zakrystianów, florystów oraz wszystkich, dla których liturgia jest przestrzenią szczególnej troski i miłości do Boga. To szansa by poznać kluczowe obszary liturgicznego wtajemniczenia: w przestrzeń liturgii i przykłady aranżacji w roku liturgicznym, a także sztukę celebracji w ogrodzie gestów i symboli liturgicznych.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję