Anna Wyszyńska: Czy otyłość dziecka można bagatelizować – mówić, że szybko z tego wyrośnie?
Dr n. med. Jacek Brendzel: Otyłość dotyczy ok. 16% dzieci w wieku szkolnym. W pewnym stopniu wynika ona z predyspozycji genetycznych lub zaburzeń hormonalnych, jednak co najmniej 90% przypadków jest spowodowane dodatnim bilansem energetycznym, czyli nadmiarem kalorii dostarczanych organizmowi w stosunku do jego zapotrzebowania. Mówiąc inaczej – najczęściej otyłość jest konsekwencją nieprawidłowej diety i zbyt małej aktywności fizycznej dziecka. Do niedawna uważano, że dziecko, które „dobrze wygląda”, czyli waży kilka kilogramów ponad normę, jest dzieckiem zdrowym. Dzisiaj wiemy, że tak nie jest. Nadmierna waga dziecka czy nastolatka sprzyja rozwojowi wielu chorób. Mogą to być np. zaburzenia metaboliczne, astma oskrzelowa, nieprawidłowości kostno-mięśniowe, a także słabsza wydolność fizyczna i zaburzenia psychologiczne, kompleksy i trudności w relacjach z otoczeniem. Otyłość w dzieciństwie bardzo często skutkuje otyłością w wieku dorosłym, a to – jak wiemy – może doprowadzić m.in. do chorób serca i układu krążenia czy niealkoholowego stłuszczenia wątroby.
Reklama
Jak rozpoznaje się przyczynę otyłości w gabinecie pediatry?
W wywiadzie diagnostycznym pytamy o dietę dziecka i rodziców, aktywność fizyczną i narażenie na stres, o przebieg ciąży, sposób karmienia dziecka w niemowlęctwie, a także o to, czy dziecko cierpi na zaparcia. Na podstawie wieku, wagi i wzrostu wyliczamy wskaźnik BMI dziecka i porównujemy go z tzw. siatkami centylowymi. W badaniach biochemicznych sprawdzamy przede wszystkim poziom hormonów tarczycy, enzymów wątrobowych, cukru, zlecamy też badanie moczu.
W każdym przypadku podstawą zarówno terapii, jak i profilaktyki otyłości jest właściwy sposób odżywiania, przy czym ważne jest nie tylko to, co i ile, ale i jak jemy. Dieta powinna być zgodna z zapotrzebowaniem kalorycznym. Oznacza to, że trzeba zmniejszyć ilość węglowodanów, tłuszczów i cukrów prostych, a zwiększyć ilość świeżych warzyw. Na pewno trzeba zrezygnować z produktów typu fast food, słodzonych napojów, batoników podjadanych między głównymi posiłkami. Priorytetowym posiłkiem jest śniadanie. Niestety, gdy o nie pytam, często słyszę, że dziecko zjada, zwykle w pośpiechu, gotowe płatki lub kulki. A śniadanie powinno się składać z różnorodnych produktów i być spożywane powoli i w spokoju. Nie powinno mieć formy płynnej – na talerzu dziecka powinny się znaleźć produkty umożliwiające żucie. To bardzo ważne dla prawidłowego trawienia. W ciągu tygodnia należy znaleźć czas na posiłki, które rodzina zjada wspólnie, bez pośpiechu i towarzystwa telewizora lub komputera.
Jest jeszcze sprawa aktywności fizycznej...
Dzieci mają coraz mniej okazji do aktywności, do szkoły są często dowożone, a w wolnym czasie rodzice zabierają je do supermarketów. A przecież powszechnie wiadomo, że sport przyspiesza przemianę materii i poprawia wydolność fizyczną. Dlatego nie zwalniajmy dzieci z zajęć wychowania fizycznego z błahych powodów, zachęcajmy je do zabaw i gier na świeżym powietrzu – to służy także ich odporności; spróbujmy również zainteresować dziecko jakąś dyscypliną sportu. Warto wprowadzić zwyczaj wspólnego, aktywnego spędzania weekendów na świeżym powietrzu – to z pewnością posłuży zdrowiu całej rodziny. Nie bagatelizujmy otyłości dzieci, bo otyłe dzieci to z reguły otyli dorośli.
W ciągu ostatnich 2 lat Polacy przytyli średnio 5 kg. Coraz więcej czasu spędzamy w pozycji siedzącej, jemy nieregularnie, niezdrowo i za dużo.
Przyczyny otyłości są różne, ale często zależą od nas – to głównie brak ruchu i nieregularne, przetworzone, niezdrowe jedzenie. Zjadamy coraz większą ilość bezwartościowych produktów, które powodują coraz większy głód i tycie.
Niektórzy polscy biskupi udzielili na terenie podległych im diecezji dyspensy od wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych w piątek 2 maja. Zdecydował tak m.in. Prymas Polski, kard. Kazimierz Nycz czy metropolici częstochowski i gdański uwzględniając racje duszpasterskie. Żołnierzom, funkcjonariuszom i pracownikom służb mundurowych dyspensy udzielił biskup polowy.
Prymas Polski abp Józef Kowalczyk udzielił wiernym archidiecezji gnieźnieńskiej oraz osobom przebywającym na jej terenie dyspensy od zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w piątek, dnia 2 maja br.
Podobnie uczynił metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, który „mając na względzie, że piątek 2 maja przypada między dwoma dniami ustawowo wolnymi od pracy, co – jak stwierdził - sprzyja organizowaniu w tym czasie rodzinnych i towarzyskich spotkań oraz radosnemu przeżywaniu tych dni, po rozważeniu słusznych racji duszpasterskich, udzielił zgodnie z kan. 87 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego, wszystkim osobom przebywającym w granicach archidiecezji warszawskiej, dyspensy od zachowania nakazanej w piątek wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych”. Osoby korzystające z dyspensy zobowiązał do modlitwy w intencjach Ojca Świętego.
Racjami duszpasterskimi kierował się również metropolita częstochowski abp Wacław Depo, który udzielił dyspensy „wszystkim osobom przebywającym w granicach archidiecezji częstochowskiej” w piątek 2 maja. Zobowiązał te osoby do modlitwy w intencjach Ojca Świętego, jałmużny lub uczynków chrześcijańskiego miłosierdzia.
„Biorąc pod uwagę typowo wypoczynkowy i turystyczny charakter drugiego dnia miesiąca maja (długi weekend), udzielam wszystkim wiernym na terenie archidiecezji gdańskiej dyspensy od obowiązku zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych” – napisał w specjalnym dekrecie również metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź.
Dyspensy udzielił również administrator diecezji siedleckiej bp Piotr Sawczuk, który uwzględnił fakt, że „piątek 2 maja br. przypada między dwoma dniami ustawowo wolnymi od pracy, kiedy to w sposób szczególny dziękujemy Bogu za dar wolnej Ojczyzny, co sprzyja organizowaniu spotkań patriotycznych, rodzinnych i towarzyskich”
Potrawy mięsne można będzie spożywać też na terenie diecezji bielsko-żywieckiej, gdzie dyspensy udzielił bp Roman Pindel.
Ponadto z dyspensy od pokutnego charakteru piątku 2 maja będą mogli skorzystać wierni ordynariatu polowego. „Święto Flagi Narodowej obchodzone w naszej Ojczyźnie w dniu 2 maja, w przeddzień uroczystości Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, przeżywane jest w sposób uroczysty, szczególnie w Wojsku Polskim.
W związku z tym, że w bieżącym roku dzień ten przypada w piątek, zgodnie z kanonem 87 Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz art. II § 1 Konstytucji Apostolskiej Spirituali Militum Curae, niniejszym udzielam dyspensy wszystkim wiernym Ordynariatu Polowego od przestrzegania pokutnego charakteru tego dnia, zwalniając z obowiązku zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych” – napisał w wydanym dziś dekrecie bp Józef Guzdek.
W Kościele katolickim w Polsce, wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów należy zachowywać we wszystkie piątki w roku
Dyspensa jest zawsze jednorazowym zwolnieniem z przestrzegania konkretnego przykazania kościelnego, natomiast od przykazań Bożych nikt nie może dyspensować. Dyspensa może być udzielona tylko w pewnych okolicznościach i dla konkretnej osoby lub konkretnej grupy osób. Najczęściej dotyczy ona zwolnienia z obowiązku powstrzymania się od spożywania potraw mięsnych i od zabawy w piątki. Biskup udziela też różnego rodzaju dyspens związanych z zawieraniem małżeństw.
W większości wypadków biskupi udzielili swoim diecezjanom dyspens na podstawie kanonu 87 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego (KPK), który głosi: „Biskup diecezjalny może dyspensować wiernych - ilekroć uzna to za pożyteczne dla ich duchowego dobra - od ustaw dyscyplinarnych, tak powszechnych, jak i partykularnych, wydanych przez najwyższą władzę kościelną dla jego terytorium lub dla jego podwładnych, jednak nie od ustaw procesowych lub karnych ani od których dyspensa jest specjalnie zarezerwowana Stolicy Apostolskiej lub innej władzy”.
Rok Święty 2025 jest wielkim wydarzeniem duchowych, ale jego organizatorzy zadbali, by miał również wymiar kulturalny. W Rzymie organizowany jest cykl wystaw zatytułowany „Otwarte niebiosa” – odbyły się już wystawy ikon oraz obrazów Marca Chagalla i Salvadora Dalí.
Natomiast w okresie świąt Wielkanocnych zorganizowano wystawę nawiązujące do tajemnicy Zmartwychwstania Chrystusa - w rzymskim kościele San Marcello al Corso można oglądać dwa arcydzieła malarstwa chrześcijańskiego: „Uczniowie Piotr i Jan biegnący do grobu w poranek Zmartwychwstania” Eugène’a Burnanda oraz „Wieczerza w Emaus” Rembrandta.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
