Szklane i gliniane naczynia z czasów Chrystusa, które mogły się znaleźć na Ostatniej Wieczerzy, i prześliczny, na co dzień niedostępny obraz Madonna z Dzieciątkiem Jezus w girlandzie kwiatów Jana Brueghela Starszego to prawdziwe perły wystawy Ars Eucharistica. Sztuka w służbie Eucharystii.

Co łączy obraz znakomitego artysty z przedmiotami z czasów pierwszych chrześcijan? – Idea odkupienia przez mękę i śmierć Chrystusa – mówi ks. dr Paweł Tkaczyk, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Kielcach.

Wystawa stanowi artystyczne dopełnienie zakończonego w czerwcu III Kongresu Eucharystycznego Diecezji Kieleckiej, a tym samym większą niż zazwyczaj koncentrację Kościoła kieleckiego wokół tajemnicy Eucharystii, co nie oznacza, że wciąż nie jest ona godna uwagi. Walor religijny ekspozycji łączy się z artystycznym przekazem prezentowanych eksponatów.

Z epoki Chrystusa

Opowieść o wielkiej tajemnicy wiary chrześcijańskiej rozpoczynają eksponaty z epoki Chrystusa, udostępnione dzięki współpracy kieleckiego muzeum diecezjalnego z warszawską galerią Prima Porta.

Doskonale zachowany hełm rzymskiego legionisty – rzadkość w zbiorach muzealnych i hasta – włócznia, analogiczna do tej, którą przebito bok Jezusa, sprzęty wymienione w Biblii w kontekście ukrzyżowania, jak np. rzymskie kości do gry czy gwoździe, przemawiają do wyobraźni i przenoszą w godzinę Męki.

W klimat Ostatniej Wieczerzy przenoszą z kolei przedmioty, których używano w czasie spożywania posiłków, np. terakotowy talerz, kubki do picia wina, szklany puchar, lampki oliwne. Robią one duże wrażenie w zestawieniu z dziełami sztuki współczesnej, takimi jak np. niewielka drewniana rzeźba przedstawiającą Ostatnią Wieczerzę, która należała do bp. Czesława Kaczmarka.

Ciekawym eksponatem jest krzyż procesyjny z czasów Cesarstwa Bizantyjskiego; sacrum Eucharystii przywołuje monstrancja z Węgleszyna, są i hafty winnego grona na ornatach z różnych epok, a wśród nich – ornat gotycki z XVI wieku.

Wyjątkowa okazja

To dzieło, wokół którego koncentruje się muzealna opowieść o Eucharystii: pełen symboliki XVII-wieczny obraz Jana Brueghela Starszego (1568 – 1625) Madonna z Dzieciątkiem Jezus w girlandzie kwiatów. Na co dzień obraz nie jest dostępny dla zwiedzających, ponieważ przechowywany jest w klauzurowym klasztorze Sióstr Norbertanek w Imbramowicach, więc to jedyna okazja, aby go zobaczyć.

Wiodącym przesłaniem prezentowanego obrazu jest odkupienie przez mękę i śmierć Chrystusa. W centrum kompozycji znajduje się Madonna, która wręcza podtrzymywanemu przez siebie Dzieciątku kiść winnego grona – symbol ofiary i zbawczej męki Zbawiciela. Kompozycje Brueghela Starszego, który malował na dworach królów i książąt, a dzięki malarskiej finezji zwany był Aksamitnym, cechują bogactwo symboliki i szczegółów, wytworny styl i świeżość kolorytu.

Kielecką wystawę wzbogacają dzieła wypożyczone z imbramowickiego klasztoru, jak np. Chrystus w Emaus (naśladownictwo Caravaggia, Włochy, I poł. XVII wieku) czy oryginalna zasłona na monstrancję.

Ekspozycję uzupełniają dzieła współczesnych polskich artystów, którzy wiarę w żywą obecność Chrystusa w sakramencie Eucharystii wyrażają swoją twórczością malarską. Prace tych artystów wypożyczone zostały z miechowskiego Biura Wystaw Artystycznych „U Jaksy”.

Wystawę można oglądać do końca października.