Jedną z najbardziej znanych szopek bożonarodzeniowych w Polsce jest „Panewnicko Betlyjka”, czyli szopka w bazylice Ojców Franciszkanów w Katowicach-Panewnikach. To największa na Górnym Śląsku, a także w Polsce stajenka ołtarzowa, zbudowana we wnętrzu kościoła, wznoszona co roku przez zakonników i wiernych. Jej początki sięgają 1908 r., pierwszym budowniczym konstrukcji był franciszkanin br. Ubald Miera. Początkowo budowano ją w bocznych ołtarzach świątyni, ale w 1947 r. została przeniesiona do głównego ołtarza. Tematyka lewej nawy tradycyjnie przedstawia motywy z życia św. Franciszka z Asyżu, a prawej – aktualne wydarzenia z nowego roku liturgicznego. Ta niezwykła konstrukcja ma 18 m wysokości, 10 m głębokości i 32 m szerokości. Dodajmy do tego 120 figur: drewnianych, gipsowych i z masy żywicznej, wypchane zwierzęta oraz wiatraki, młyn, studnię, szyb górniczy, domki, ogniska, drewniane ogrodzenie, choinki, mech leśny itp., ponadto setki żarówek i ok. 2 km przewodów elektrycznych. Najstarszymi figurami w szopce są pastuszek i kobieta z dzbanem, prawdopodobnie mają ok. 130 lat. Od 1981 r. w żłóbku na sianku leży oryginalna figurka Dzieciątka przywieziona z Betlejem. Figury są różnej wysokości, największe mierzą 150 cm. Stajenka budowana jest z bali i desek jodłowych. Nad szopką rozciąga się namalowane na płótnie sklepienie niebieskie.

Od 1996 r. głównym budowniczym jest rzeźbiarz i artysta ludowy Paweł Jałowiczor z Jaworzynki-Trzycatka, któremu pomaga liczna grupa wolontariuszy i braci franciszkanów.

Tradycja bożonarodzeniowych szopek sięga okresu średniowiecza, kiedy to w 1223 r. we Włoszech utworzono pierwszą żywą szopkę. Jej pomysłodawcą był św. Franciszek z Asyżu, który chciał w ten sposób przybliżyć ludziom narodzenie Jezusa. W znajdującej się na wysokości 750 m n.p.m. włoskiej miejscowości Greccio mieścił się klasztor franciszkański. To tam, w pobliskiej grocie, św. Franciszek po raz pierwszy zbudował szopkę z okazji Wigilii Bożego Narodzenia i urządził pierwsze bożonarodzeniowe misterium.