Reklama

Bractwo Bożego Ciała w Toruniu

Najbardziej znanymi i popularnymi formami duszpasterstwa grupowego od średniowiecza do początku XX w. były bractwa. Ich głównym celem było formowanie i zaktywizowanie przede wszystkim świeckich, nie brakowało jednak bractw wyłącznie kapłańskich.

Niedziela toruńska 38/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Bractwa powoływano do życia na terenie diecezji chełmińskiej, ustanowionej dla ziem: chełmińskiej i lubawskiej w 1243 r., na pewno już w XIV w. Prawdopodobnie jednym z pierwszych bractw utworzonych na terenie tej diecezji było Bractwo Bożego Ciała, założone w 1394 r. przy kościele Świętych Janów w Toruniu (I. Czarciński, Bractwa w wielkich miastach państwa krzyżackiego w średniowieczu, Toruń 1993, s. 48-49).
Genezy bractwa należy upatrywać na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze od XI w. w Kościele zauważalny był rozwój kultu Eucharystii. Szczególne rozmiary przybrał on na przełomie XII/XIII w. Jednym z przejawów tego kultu było upowszechnianie się procesji z Najświętszym Sakramentem. W 1264 r. papież Urban IV przygotował bullę wprowadzającą specjalne święto ku czci Eucharystii. Nagła śmierć nie pozwoliła mu jednak na ogłoszenie tego dokumentu. Bullę ogłosił papież Jan XXII w 1317 r. w tzw. Dekretałach klementyńskich. W Polsce jako pierwszy święto Bożego Ciała wprowadził w diecezji krakowskiej biskup Nankier w 1320 r. Drugim powodem, dla którego utworzono Bractwo Bożego Ciała w Toruniu, była znaczna liczba księży przebywających w mieście. Liczne fundacje mieszczan toruńskich dawały utrzymanie wielu kapłanom. Nie wiemy dokładnie, ilu ich było przy kościele Świętych Janów pod koniec XIV w., jednakże liczba ta mogła przekraczać dwudziestu. Oni to właśnie powołali w 1394 r. do istnienia bractwo, które zatwierdził biskup chełmiński Mikołaj Schiffenburg. Początkowo bractwo gromadziło tylko kapłanów, ale nie tylko z terenów diecezji. Na początku XVI w. należał do niego m.in. kanonik warmiński Bartłomiej Klement. Z biegiem czasu do bractwa zaczęto przyjmować także osoby świeckie.
Głównym celem bractwa było z jednej strony umocnienie samych kapłanów w ich posłudze, z drugiej natomiast udzielanie pomocy podróżnym oraz grzebanie ubogich zmarłych. Ponieważ nie zachował się statut bractwa, trudno jest mówić o jego strukturze organizacyjnej oraz formach aktywności. Podstawowym nabożeństwem była prawdopodobnie cotygodniowa Msza św. w czwartek, połączona z wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Papież Aleksander VI (1492-1503) nadał toruńskiej korporacji przywilej odbywania procesji eucharystycznych. Bractwo gromadziło się przez długi okres czasu przy najstarszej kaplicy obecnej katedry, tzn. przy kaplicy Bożego Ciała. Od XVI w. jego członkowie zbierali się przy ołtarzu św. Anny, następnie w kaplicy św. Barbary, aby ponownie wrócić do kaplicy Bożego Ciała.
Działalność Bractwa Bożego Ciała musiała cieszyć się znaczną popularnością oraz poparciem władz kościelnych i mieszkańców miasta, gdyż udało mu się przetrwać trudny okres reformacji. Warto przypomnieć, że w latach 1558-96 w kościele Świętych Janów odprawiali swoje nabożeństwa zarówno katolicy, jak i protestanci. Dla katolików, którzy stanowili w tym czasie mniejszość wyznaniową w Toruniu, bractwo było zapewne swoistym symbolem ich obecności w mieście. W 1855 r. został zatwierdzony nowy statut bractwa. W okresie międzywojennym, dokładnie w 1928 r. bractwo liczyło 71 członków. Każdy z nich otrzymywał odpust zupełny: w dzień przyjęcia do bractwa, w godzinę śmierci oraz w dniu uroczystości Bożego Ciała.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowa książka „HABEMUS PAPAM. LEON XIV”

2025-05-09 20:24

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Mat.prasowy/Rafael

Dom Wydawniczy Rafael z radością prezentuje premierową książkę „Habemus Papam. Leon XIV”, jedną z pierwszych polskich publikacji poświęconych nowemu papieżowi – Robertowi Francisowi Prevostowi OSA, który 8 maja 2025 roku został wybrany na Stolicę Piotrową i przyjął imię Leon XIV.

To postać niezwykła – pierwszy w historii papież ze Stanów Zjednoczonych, zakonnik augustiański, misjonarz i biskup Peru, a wcześniej przełożony generalny zakonu. Znany z prostoty, pokory i głębokiej duchowości, papież Leon XIV staje dziś na czele Kościoła w czasie niepewności, napięć społecznych i poszukiwania jedności. Jego pontyfikat zapowiada się jako powrót do korzeni Ewangelii – do cichości, modlitwy i służby najuboższym. Książka o człowieku modlitwy i misji.
CZYTAJ DALEJ

Włochy: Brat papieża John Prevost przyjechał do Rzymu

2025-05-10 20:09

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

PAP/EPA/FABIO FRUSTACI

Do Rzymu przyjechał z USA starszy brat papieża Leona XIV - John Prevost. Jak zapowiedział, w Wiecznym Mieście spędzi kilka dni.

John Prevost to jeden z dwóch braci nowego papieża, urodzonego w Chicago.
CZYTAJ DALEJ

Papież Leon XIV na archiwalnych fotografiach. Jak wyglądał przed laty?

2025-05-10 21:55

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

PAP/EPA/AUGUSTINIAN PROVINCE OF OUR MOTHER OF GOOD COUNSEL / HANDOUT

Zanim został następcą św. Piotra pełnił swoją posługę w USA, Peru i Watykanie. Na archiwalnych zdjęciach można zobaczyć go w towarzystwie poprzednich papieży: Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka.

PAP/EPA/AUGUSTINIAN PROVINCE OF OUR MOTHER OF GOOD COUNSEL / HANDOUT
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję