W Eucharystii "w intencji rozwoju narodów" wzięło udział ok. 60 tys. wiernych ubranych w wielobarwne stroje. Mimo deszczowej pogody na stadionie panowała entuzjastyczna atmosfera. Liturgię uświetniały śpiewy i tańce w afrykańskich rytmach.
W swej homilii Ojciec Święty nawiązał do fragmentu Ewangelii św. Łukasza (6, 27-38), w którym Pan Jezus mówi o miłości nieprzyjaciół. Zauważył, że każe On nam miłować tego, kto nas nienawidzi, wyklucza, lży i gardzi naszym imieniem jako niecnym. Przypomniał, że w Mozambiku naznaczonym wieloletnią wojną domową słowa te mają szczególną wymowę. „Jezus nie zaprasza nas do abstrakcyjnej miłości, eterycznej czy teoretycznej, zredagowanej na biurkach do przemówień. Drogę, którą nam proponuje, On sam przebył jako pierwszy, jest to droga, która sprawiła, że umiłował tych, którzy go zdradzali, niesprawiedliwie Go osądzili, tych, którzy go zabili” – stwierdził Franciszek.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Wskazał następnie, że słowa te mogą być dla wielu osób trudne do przyjęcia. „Jest to nakaz, który ma na celu czynną, bezinteresowną i nadzwyczajną życzliwość wobec tych, którzy nas skrzywdzili” – powiedział kaznodzieja. Zaznaczył, że „nie można myśleć o przyszłości, budować państwa, społeczeństwa opartego na «sprawiedliwości» przemocy. Nie mogę podążać za Jezusem, jeśli systemem, który promuję i którym żyję, jest: «oko za oko, ząb za ząb». Żadna rodzina, żadna grupa sąsiedzka, żadna grupa etniczna, a tym bardziej kraj nie ma przyszłości, jeśli siłą, która je jednoczy, gromadzi i osłania różnice, jest zemsta i nienawiść” – podkreślił Ojciec Święty. Dodał, że chodzi o to, aby miłować się nawzajem, pomagać i pożyczać, nie oczekując niczego w zamian.
Mówca zaznaczył, że przezwyciężenie czasów podziału i przemocy oznacza nie tylko akt pojednania lub pokój rozumiany jako brak konfliktu, ale codzienne staranie każdego z nas, byśmy mieli spojrzenie uważne i czynne, które prowadzi nas do traktowania innych z takim samym miłosierdziem i dobrocią, z jakimi sami chcemy być traktowani.
Terytorium Mozambiku jest pełne bogactw naturalnych i kulturowych, ale z ogromną liczbą ludności żyjącej poniżej poziomu ubóstwa – stwierdził papież. Skrytykował korupcję. „Bardzo niebezpieczna jest zgoda na to, by była to cena, którą trzeba zapłacić za pomoc zewnętrzną” – podkreślił. Zachęcił wiernych, by byli ziarnami radości i nadziei, pokoju i pojednania, okazując współczucie swym braciom i siostrom.
Kaznodzieja zachęcił zgromadzonych do „postawienia na Chrystusa”. „Postawienie na Chrystusa zachowa nas na drodze miłości, na szlaku miłosierdzia, w opcji na rzecz najuboższych, w obronie przyrody. Na drodze pokoju. Jeśli Jezus będzie sędzią między sprzecznymi uczuciami naszego serca, między złożonymi decyzjami naszego kraju, to wówczas Mozambik zapewni przyszłość nadziei; wtedy wasz kraj będzie mógł śpiewać Bogu psalmy, hymny i pieśni natchnione z wdzięcznością i całym sercem” – powiedział Ojciec Święty na zakończenie swej homilii.
Reklama
Modlitwy wiernych zanoszono w pięciu językach tubylczych narodów Mozambiku. Ponadto w innym miejscowym języku – changana – odśpiewano Modlitwę Pańską.
W pierwszym wezwaniu – w języku macua – polecano Bogu papieża jako Następcę Piotra i biskupów, tworzących wraz z nim Kolegium Biskupie, aby Duch Święty napełnił ich siłą i mądrością. W drugiej modlitwie – w makonde – proszono Boga za prezbiterów i diakonów, zakonnice i zakonników oraz wiernych chrześcijan, posłanych do głoszenia Ewangelii, aby czynili to prostymi i właściwymi słowami oraz pokazywali, że żyją nią na co dzień. Trzecia prośba – w języku sena – dotyczyła narodów całego świata i rządzących nimi, aby – odrzucając drogi wojny – czynili z broni narzędzia pokoju. W czwartym wezwaniu – w shona – modlono się za tych, którzy sprawiają, że wilk i owca żyją razem, za tych, którzy czynią gesty pokoju i przebaczenia oraz za chorych, bezdomnych i nieszczęśliwych. I wreszcie piąta modlitwa – w języku chopi – była za każdego człowieka, który czyni dobro i kocha sprawiedliwość, który walczy i cierpi za wolność i pokój, aby Duch Święty umocnił jego nadzieję.
Na zakończenie Mszy św. słowa podziękowania za papieską wizytę skierował arcybiskup Maputo Francisco Chimoio. Przypomniał, że ostatnia wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II miała miejsce 31 lat temu. Zatem obecna papieska pielgrzymka jest jakby spotkaniem przyjaciół, którzy dawno się nie widzieli.
Reklama
Arcybiskup stolicy Mozambiku wskazał na szereg trudności, jakie przeżywa jego ojczyzna: cyklony, które dotknęły centrum i północ kraju w marcu i kwietniu; zmagania o odnowienie wzajemnego zaufania, aby na nim budować przyszłość kraju; krwawe ataki w prowincji Cabo Delgado, które zagrażają trwającemu procesowi pojednania; a także ubóstwo materialne i moralne. Dodał do tego niedociągnięcia Kościoła, którego członkowie powinni odpowiedzieć na powołanie do niesienia Ewangelii i bycia świadkami miłości Chrystusa.
Abp Chimoio podziękował za wszystkie spotkania Ojca Świętego z wiernymi Mozambiku i papieskie nauczanie. „Jednym słowem, drogi Papieżu Franciszku, byłeś wśród nas i stałeś się dla nas słowem wsparcia, czułości braterstwa, powiewu radosnej nadziei w imieniu Pana Jezusa, którego dzięki Boskiej Opatrzności jesteś Wikariuszem na ziemi” – stwierdził metropolita Maputo. Zapewnił o modlitwie tamtejszego Kościoła za Ojca Świętego, „abyś mógł nadal sprawować posługę Piotrową, umacniając w wierze wszystkich mężczyzn i kobiety, jak to uczyniłeś z nami”.
Także Franciszek ze swej strony podziękował Mozambijczykom za gościnę. Wezwał ich, aby "strzegli nadziei", nie pozwolili, aby im ją skradziono. "A nie ma lepszego sposobu strzeżenia nadziei jak trwanie w jedności, aby wszystkie te motywy, które ją wspierają, coraz bardziej umacniały się w przyszłości pojednania i pokoju w Mozambiku" - zaapelował Ojciec Święty.
Ze stadionu papież odjechał na lotnisko w Maputo, skąd po krótkiej ceremonii pożegnania odleciał do Antananarywy – stolicy Madagaskaru, który jest drugim etapem 31. podróży zagranicznej Franciszka do trzech krajów afrykańskich.
Oto uzupełniony tekst papieskiej homilii:
Drodzy bracia i siostry!
W Ewangelii św. Łukasza usłyszeliśmy fragment tak zwanego „kazania na równinie”. Jezus, wybrawszy swoich uczniów i ogłosiwszy Błogosławieństwa, dodaje: „powiadam wam, którzy słuchacie: Miłujcie waszych nieprzyjaciół” (Łk 6, 27). Słowo to skierowane jest dzisiaj do nas, którzy go słuchamy na tym stadionie.