Reklama

Św. Barbara - Patronka górników

Wałbrzyska kraina przez swój związek z rozwijającym się tu od XIX wieku górnictwem na trwałe złączyła się z postacią św. Barbary. Jej wezwanie otrzymała w 1869 r. nowo erygowana, pierwsza od średniowiecza na tym terenie, parafia w Starym-Zdroju. Tu bowiem osiedlało się wielu katolickich górników. Duszpasterze dbali, by w kościołach, gdzie uczęszczali gwarkowie, nie brakowało wizerunku św. Barbary. W kościołach na wałbrzyskim Białym Kamieniu i Podgórzu wciąż wiszą płótna przedstawiające postać Świętej, która w chodniku kopalni przynosi górnikowi wiatyk.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Przybyli po wojnie Polacy pielęgnowali nabożeństwo do św. Barbary. Sztygar Alojzy Biela z zagłębia borysławskiego przywiózł sztandar z wyhaftowanym benedyktyńskim: „Módl się i pracuj”, na którym gwarkowie adorują św. Barbarę.
Początkowo charakter górniczego święta - Barbórki posiadał cechy religijne. Górnicy przed uroczystościami w kopalniach oficjalnie uczestniczyli we Mszy św., ale władze stopniowo marginalizowały i zacierały wszelkie przejawy kultu św. Barbary. 4 grudnia miał kojarzyć się jedynie z karczmą piwną, przyjmowaniem nowych zobowiązań przez przodowników górniczych czy przekroczeniem kolejnych norm wydobycia.
Św. Barbara zniknęła z górniczych sztandarów. Kresową chorągiew w kopalni „Victoria” zastąpiła nowa, bez elementów religijnych, flaga.
Parafie były jedynym miejscem kultu św. Barbary. Tam górnicza brać miała swoje proporce i przy nich występowała. Tak było ze sztandarem ufundowanym w 1975 r. przez górników w parafii św. Franciszka z Asyżu w Wałbrzychu. W tutejszym kościele przy tabernakulum wciąż płoną górnicze lampki.
Zmiana nastąpiła po sierpniu 1980 r. i utworzeniu NSZZ „Solidarność”. Górnicy przywrócili tron swojej Patronce, umieszczając jej podobizny przy bramach kopalni. W Dolnośląskim Przedsiębiorstwie Urządzeń Górniczych w Wałbrzychu wykonano dwanaście aluminiowych statuetek św. Barbary. Ich pierwowzorem była po ustaleniach z abp. Henrykiem Gulbinowiczem figura przekazana z wałbrzyskiej parafii pw. Zmartwychwstania Pańskiego.
Barbórka w 1980 r. miała szczególny charakter. Uroczyście ubrani gwarkowie wzięli udział we Mszy św. na terenie kopalni „Thorez”. Eucharystii przewodniczył bp Tadeusz Rybak. On to poświęcił figurki św. Barbary, potem intronizowane w noworudzkiej, turoszowskiej i wałbrzyskich kopalniach oraz w kamieniołomach w Sobótce.
Górnikom brakowało tylko sztandarów z ich patronką. Sztandary górniczej „S” kopalni „Thorez”, „Victoria”, „Wałbrzych”, „Nowa Ruda” oraz wałbrzyskiego Przedsiębiorstwa Robót Górniczych poświęcił 29 listopada 1981 r. na stadionie piłkarskim K.S. Górnik prymas Polski abp Józef Glemp, który przybył do Wałbrzycha na zaproszenie górników.
W nocy 12/13 grudnia 1980 r. górnicy w obawie przed zniszczeniem przez UB ukryli chorągwie u swoich duszpasterzy. Maria Krokowska wspomina, że jej syn opasał się bławatem sztandaru związkowego kopalni „Wałbrzych” i wyniósł go pod ubraniem z biura „Solidarności”. Tak dotarł do ks. Adolfa Iwanciowa, proboszcza parafii pw. Świętych Aniołów Stróżów. Podobnie było z proporcem kopalni „Thorez”. Ocalił go z innymi górnikami Stanisław Jakubik i ukrył u ks. Juliana Źrałko, proboszcza z Białego Kamienia. Jednak proboszcz parafii pw. św. Jerzego, wspierający górników w trudnych chwilach, szczególnie narażony był na rewizje. Przekazał więc sztandar proboszczowi wałbrzyskiej parafii św. Barbary ks. Ludwikowi Hawrylewczowi. Ten przechował go do 1989 r.
W czasie stanu wojennego nie ośmielono się zniszczyć figur św. Barbary. Górnicy publicznie składali jej wota. Ryszard Mocek wspomina: był taki górniczy przesąd, że św. Barbara na Barbórkę górników zabiera. I rzeczywiście, pod koniec listopada cudem uniknąłem śmierci w kopalni. W 1985 r. w podzięce za ocalone życie wraz z innymi górnikami z kopalni „Thorez” odnowiłem statuetkę Świętej, umieszczając ją w nowej kapliczce.
Patronat św. Barbary dalej jest aktualny. Episkopat Polski w 2003 r. ogłosił wspomnienie św. Barbary dniem modlitwy w intencji bezrobotnych. Co roku byli górnicy wałbrzyskich kopalń przybywają na odpust do kościoła pw. św. Barbary. Ich sztandary pojawiają się na uroczystościach 3 maja, 11 listopada oraz na Mszach św. za Ojczyznę w kościele pw. Świętych Aniołów Stróżów. Nieraz towarzyszy im orkiestra górnicza.

Św. Barbara - dziewica i męczennica z IV wieku. Pochodziła z pogańskiej rodziny z Nikomedii. Gdy jej ojciec dowiedział się, że została chrześcijanką, chciał ją zmusić do wyparcia się wiary, kiedy to nie poskutkowało, doniósł na nią. Została uwięziona w wieży, gdzie miał przed śmiercią objawić się jej anioł z kielichem i hostią. Została ścięta mieczem prawdopodobnie około 305 r. Przedstawiana z mieczem, jako jednym z jej atrybutów. Zaliczona do Czternastu Świętych Wspomożycieli.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2008-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Francja: wychowanie do „konsumpcji seksualnej”, czyli kontrowersyjny program edukacyjny

2025-09-11 10:19

[ TEMATY ]

Francja

rodzice

edukacja

edukacja seksualna

Adobe Stock

Wbrew zastrzeżeniom środowisk rodzinnych do francuskich szkół wprowadzony został kontrowersyjny program edukacji seksualnej. Pascale Morinière, przewodnicząca Katolickich Stowarzyszeń Rodzinnych potwierdza, że rodzice mają powody do obaw. Zachęca ich do rozmowy z własnymi dziećmi o tym, czego uczą się w szkole. Seksualność jest tam bowiem promowana jako przestrzeń wzajemnej konsumpcji, a nie spełnienia.

Morinière zauważa, że choć w programie są elementy pozytywne, to jednak ukazuje on uczniom ich seksualność nie jako drogę do spełnienia w małżeństwie, lecz jako przestrzeń wzajemnej konsumpcji, która musi być dobrowolna i zgodna z naszymi uczuciami. Zapomina się, że człowiek kieruje się również wolą i rozumem, a uczucia mogą być dobre lub złe i nie zawsze muszą służyć naszemu dobru. „Szkoła jest miejscem, które kształtuje inteligencję, „kartezjanizm” – przypomina Morinière. – Powinna wykraczać poza uczucia, a nie wykracza”.
CZYTAJ DALEJ

Prokuratura: znaleziono szczątki kolejnego drona

2025-09-10 18:21

[ TEMATY ]

naruszenie polskiej przestrzeni

PAP/Wojtek Jargiło

Szczątki kolejnego drona odnaleziono w miejscowości Zabłocie-Kolonia w powiecie bialskim (Lubelskie) – poinformowała prokuratura. Spośród znalezionych wcześniej dronów w siedmiu innych miejscach na Lubelszczyźnie, trzy zidentyfikowano jako drony typu Gerbera. Nie znaleziono materiałów wybuchowych.

- W miejscowości Zabłocie-Kolonia w powiecie bialskim ujawniono kolejny dron. Trwają tam czynności zabezpieczenia miejsca zdarzenia i oceny pirotechnicznej, prokuratorzy w najbliższym czasie przystąpią do oględzin – powiedziała rzeczniczka Prokuratury Regionalnej w Lublinie prok. Beata Syk–Jankowska w środę na briefingu prasowym.
CZYTAJ DALEJ

Portugalia: Biskupi z byłych kolonii krytycznie o emigracji

2025-09-11 18:10

[ TEMATY ]

emigracja

biskupi

z byłych kolonii

flickr.com/episkopatnews

Masowe wyjazdy na emigrację zarobkową z byłych portugalskich kolonii w Afryce, Azji i Ameryce Południowej osłabiają te kraje, uważają biskupi zebrani w Portugalii na XVI spotkaniu biskupów państw luzofońskich (języka portugalskiego). Odbywa się ono w Lizbonie i Fatimie z udziałem przedstawicieli władz Kościołów Portugalii, Brazylii, Angoli, Republiki Zielonego Przylądka, Gwinei Bissau, Mozambiku, Timoru Wschodniego oraz Wysp Zielonego Przylądka i Książęcej.

Podczas trwającego do soboty wydarzenia biskupi wskazali na fakt, że nasilająca się w ostatnich latach emigracja zarobkowa z tych krajów, głównie do Europy, prowadzi do ograniczenia rozwoju lokalnych wspólnot poprzez brak rąk do pracy. Uczestniczący w portugalskim spotkaniu biskup Ildo Fortes, ordynariusz diecezji Mindelo, w Republice Zielonego Przylądka, podkreślił znaczenie tego wydarzenia, jako ważnego forum umożlwiającego przedstawienie zalet oraz wad masowej emigracji z państw rozwijających się. Dodał, że w przypadku Republiki Zielonego Przylądka, z której liczni młodzi emigrują do Portugalii i innych państw Unii Europejskiej, daje się zauważyć osłabianie jego ojczyzny z powodu wyjazdów za chlebem młodych obywateli tego kraju. - Emigracja osłabia społeczeństwo Republiki Zielonego Przylądka, które traci siłę roboczą, głównie w sektorze turystyki oraz w budownictwie - powiedział afrykański hierarcha, wyrażając nadzieję na zahamowanie niekorzystnego, jak podkreślił, zjawiska.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję