WŁODZIMIERZ RĘDZIOCH: - Jakie były związki Karola Wojtyły z Kalwarią Zebrzydowską?

O. MIKOŁAJ RUDYK OFM: - Ojciec Święty Jan Paweł II z Kalwarią Zebrzydowską jest mocno związany od dziecka. Po dróżkach wędrował ze swoim ojcem jeszcze jako mały chłopiec. Jako kardynał, a później papież, wielokrotnie z sentymentem odnosił się do sanktuarium. W przeddzień wyjazdu na konklawe w 1978 r. kard. Wojtyła gorąco modlił się przed cudownym obrazem Matki Bożej Kalwaryjskiej. To dowód na to, jak duże znaczenie ma Kalwaria w życiu Papieża. Nie należy się więc dziwić, że Ojciec Święty zapragnął jeszcze raz powrócić w to miejsce w Roku Jubileuszowym 400-lecia założenia Kalwarii.

- Kiedy Ojciec poznał przyszłego Papieża?

- Obecnego Ojca Świętego poznałem, gdy został konsekrowany na biskupa pomocniczego w Krakowie -
28 września 1958 r., a 3 maja 1959 r. bp Karol Wojtyła udzielił mi święceń kapłańskich. Wcześniej, gdy byłem jeszcze diakonem, w okresie bożonarodzeniowym, został w Kalwarii zorganizowany opłatek dla księży, na którym bp Wojtyła bardzo pozytywnie wyrażał się o tym sanktuarium. Mówił, że tutaj mogą się odbywać różne akcje duszpasterskie, że miejsce to winno być wykorzystywane w znacznie szerszym zakresie. Gdy zostałem przełożonym klasztoru kalwaryjskiego, przez całe sześć lat (1969-75) miałem z kard. Wojtyłą kontakt dość bliski - przyjeżdżał tutaj nie tylko na uroczystości, ale i prywatnie. Nieraz po odprawieniu dróżek przychodził do klasztoru na kawę, wówczas rozmawiałem z nim na różne tematy. Kard. Wojtyła lubił słuchać o tym, co dzieje się w Kalwarii, jak ludzie ją odbierają, jak się modlą. Ciekawy był wszelkich naszych spostrzeżeń o tym sanktuarium.

- Co mówił kard. Wojtyła o znaczeniu Kalwarii Zebrzydowskiej dla polskiego narodu i Kościoła?

- Pamiętam rozmowę kard. Wojtyły z bp. Julianem Groblickim. Było to po zakończeniu kalwaryjskiej uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Po Sumie biskupi porównywali Częstochowę z Kalwarią Zebrzydowską. Jasną Górę uznawali za sanktuarium narodowe, duchową stolicę Polski, która przyciągała Polaków przez całe stulecia, a szczególnie wówczas, gdy ojczyzna zniknęła z mapy Europy albo przeżywała inne ciężkie chwile. Przy sanktuarium w Częstochowie nasz naród się integrował. Natomiast w Kalwarii dominowała teologia. Ta cecha naszego sanktuarium widoczna była w wielu wypowiedziach Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego, a później Ojca Świętego. Mówiąc o tym, bardzo wyraźnie podkreślał, że właśnie tutaj na długo przed Soborem Watykańskim II przez tradycję chrześcijańską pielgrzymów został napisany ósmy rozdział soborowej konstytucji Lumen gentium, który mówi o czynnej obecności Maryi w życiu i dziele Chrystusa i Kościoła. Tutaj też przez trzy rodzaje nabożeństwa dróżkowego - Pana Jezusa, Matki Bożej i za zmarłych - wyrażana jest prawda o tajemnicy paschalnej, która stała się udziałem przede wszystkim Chrystusa Pana, a także Matki Bożej oraz ludzi. Trzecia wartość, którą Sobór mocno zaakcentował, a która w Kalwarii istniała od samego początku, to apostolstwo świeckich tworzone przez przewodników kompanii pielgrzymkowych. O teologii Kalwarii mówił kard. Wojtyła w swoich kalwaryjskich kazaniach (Kazania w Kalwarii, Calvarianum 1982, 1988), zwłaszcza w przemówieniu wygłoszonym 29 kwietnia 1969 r. w Kalwarii Zebrzydowskiej do kustoszów sanktuariów maryjnych z całej Polski (Przegląd Kalwaryjski, nr 3, 1996, s. 3-8) .

- Jaki był kard. Wojtyła w prywatnych kontaktach z ludźmi?

- Kard. Wojtyła był bardzo bezpośredni. Nie krępował, człowiek od razu czuł się przy nim dobrze. Szedł na dróżki niezależnie od aury pogodowej. Gdy trafił na niepogodę, to pożyczał w klasztorze buty gumowe albo trampki. Nieraz mówił, że to dobrze, iż Kalwaria jest trudna, że wymaga wysiłku. Pamiętam odpust Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w 1969 r., gdy kard. Wojtyła przy Domku Matki Bożej odprawił Nieszpory i wygłosił kazanie, po czym nastąpiła taka ulewa, że przy kaplicach nie głoszono rozważań i procesja szła dalej. Deszcz ustał dopiero wtedy, gdy procesja zatrzymała się przy kościele Grobu Matki Bożej, gdzie Ksiądz Kardynał odprawił Mszę św. i wygłosił drugie kazanie. Wcześniej musiał się przebrać, bo parasole nikogo nie zdołały uchronić przed przemoknięciem.

- Czy po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II utrzymywał w dalszym ciągu kontakty z Kalwarią?

- Już rok po wyborze na Stolicę Piotrową, 7 czerwca 1979 r., Ojciec Święty odwiedził Kalwarię. Przewodniczył Liturgii Słowa i wygłosił głębokie, osobiste w swoim charakterze przemówienie, w którym wyznał, że tu kształtowała się jego religijna osobowość, odziedziczona po przodkach i gruntowana przez długie lata pielgrzymowania po kalwaryjskich dróżkach. To tu wędrował po dróżkach Pana Jezusa i Matki Bożej i rozważał Ich najświętsze tajemnice oraz polecał Panu Jezusowi przez Maryję sprawy trudne i odpowiedzialne, które zwykle tu się rozwiązywały. 10 czerwca 1987 r., w roku jubileuszowym 100-lecia koronacji, cudowny obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej został zawieziony na uroczystości odbywające się wówczas na Błoniach w Krakowie, kiedy to Jan Paweł II złożył u stóp Matki Bożej złotą różę papieską. Również w czasie ostatniej pielgrzymki do Polski, w 1999 r., przewieziono cudowny obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej do Krakowa na spotkanie z Papieżem. Jan Paweł II nie przybył z powodu choroby, ale modlił się przed Wizerunkiem kalwaryjskim w kaplicy arcybiskupów krakowskich. Akcentów kalwaryjskich w pontyfikacie Jana Pawła II było więc wiele. Obecna pielgrzymka Papieża, w Roku Jubileuszowym 400-lecia fundacji kalwaryjskiej, będzie zapewne podsumowaniem wszystkich dotychczasowych " powrotów" Ojca Świętego w to drogie i tak bliskie mu miejsce.