Reklama

Rok Grabskiego

„Bo Polska to wielka rzecz”

Senat RP specjalną uchwałą ustanowił Rok Władysława Grabskiego - premiera II Rzeczypospolitej, wybitnego polityka i działacza gospodarczego. Także przykładnego katolika, który nie demonstrował swej wiary, ale wytrwale wdrażał jej zasady moralne w życie publiczne. Lubił on przywoływać poetycką frazę Zygmunta Krasińskiego: „Być Polakiem to rzecz wielka i szlachetna”, którą pointował dopowiedzeniem: „Bo Polska to wielka rzecz”.

Niedziela Ogólnopolska 51/2004

Archiwum

Władysław Grabski

Władysław Grabski

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nie osłaniał swych decyzji takimi czy innymi deklaracjami dotyczącymi swej wiary czy konfesyjności, ale postawę katolickiego w większości narodu podbudowywał swoimi decyzjami dotyczącymi życia publicznego. Wychowywany był w duchu rodzimej wrażliwości społecznej. To była ogromna wartość większości dworów polskich, o czym nigdy nie powinniśmy zapomnieć. Wrażliwość na problemy społeczne, podobnie jak Stanisława Brzozowskiego tak i Władysława Grabskiego w młodości kierowała ku socjalizmowi, ale w wieku dojrzałym doprowadziła go do solidaryzmu społecznego i narodowego. To była znamienna ewolucja wielu wybitnych Polaków tego okresu. Grabski zaangażował się w życie polityczne, gdy miał już ugruntowaną pozycję społeczną, a zdobyty autorytet położył na szali politycznych zmagań. Nie był jednym z tych polityków, którzy karierą polityczną budowali swoje nazwisko. On swoje nazwisko poświęcił polityce Polski.
Syntezą myśli Grabskiego dotyczących życia publicznego jest jego wspaniała książka Idea Polski. Jestem wdzięczny wszystkim, którzy przyczynili się do jej wznowienia w 1998 r.
Postawił w niej zasadniczą dla siebie osobiście i dla swoich działań publicznych tezę, że najważniejszą sprawą, źródłem pomyślności kraju i jego mieszkańców jest, by idea Polski była podstawą programu politycznego oraz głównym motywem zaangażowania publicznego Polaków. Ideę Polski rozumiał jako syntezę polskiego interesu narodowego i polskiej racji stanu w „odniesieniu - jak sam to nazywał - do wartości wyższych”. Jest to myśl aktualna po dzień dzisiejszy, a może szczególnie dziś. Pozwolę sobie przypomnieć jego przestrogę dla wszystkich Polaków: „Rządzić krajem bez tej idei - to kopać grób pod sobą i pod Polską”. Ta myśl przyświecała mu, gdy podejmował decyzję podstawową dla swej działalności społecznej i politycznej: godzenia różnych sił społecznych w imię celów wyższych. Zgodnie z nią, w praktyce życia politycznego odrzucił zdecydowanie zasadę walki społecznej i konfrontacji publicznej na rzecz świadomego wysiłku Polaków w pracy dla kraju jako całości.
Patriotyzm Władysława Grabskiego ukazują w całym blasku jego czyny. W latach 1918-24 zorganizował powrót ok.1,2 mln Polaków z dalekich terenów Rosji, z nieludzkiej ziemi, gdzie często od powstania styczniowego żyli w ciężkich i upokarzających warunkach, oraz z terenów polskich wchłoniętych przez Związek Radziecki. Umożliwił przyjazd do Polski ok. 700 tys. Polaków z terenów Niemiec i Austrii, gdzie nasi rodacy cierpieli niemało prześladowań za przyznawanie się do imienia polskiego. W roku 1920 zorganizował stronę finansową obrony kraju przed bolszewikami i powołał Radę Obrony Państwa. (W tej Radzie współpracował z moim czcigodnym poprzednikiem na probostwie służewskim - ks. kan. Adamem Wyrębowskim; za ten wysiłek premier Grabski odznaczył Proboszcza służewskiego medalem). W 1922 r. jako dyrektor Polsko-Amerykańskiego Komitetu Pomocy Dzieciom uratował życie ok. 80 tys. dzieci polskich. (Dokładniej znam historię sierocińca w Będzinie, perypetie tego sierocińca, począwszy od jego zaistnienia w Równem. Wiem, jak wielkiego wysiłku organizacyjnego to wymagało). Jako premier dokonał reformy administracji państwa, powołał Bank Polski, stworzył złotówkę jako walutę polską. Przełamał blokadę finansową Polski ze strony międzynarodowej. Doprowadził do podpisania konkordatu między Polską a Stolicą Apostolską. Powołał Korpus Ochrony Pogranicza. Dzięki programowi opracowanemu przezeń dla KOP-u i dzięki temu, że potrafił dla realizacji tego celu zgromadzić odpowiednich ludzi, KOP nie miał sobie równych w Europie zarówno jeśli chodzi o formację bojową żołnierzy, obronną i zaczepną, jak i o ich zdolność do współpracy z administracją państwa w czasie pokoju.
Ten nieludzki wysiłek Grabski ofiarował Polsce. Nie dorobił się praktycznie niczego. Warto to przypomnieć na tle niedawnej dyskusji o wysokościach różnych uposażeń urzędniczych w Polsce - kraju na dorobku. Jest nestorem polskiej socjologii wsi. Jako pierwszy w Europie powołał Rocznik Socjologii Wsi. Najciekawszy komentarz, jaki słyszałem jeszcze w czasach mojej młodości na temat przyczyn odejścia Władysława Grabskiego z polityki i wręcz walki z nim po tym fakcie, to była wypowiedź księcia Janusza Radziwiłła, który - jak pamiętam - powiedział: „Struktury Polski przedwojennej ledwie dźwigały myśli i programy tego giganta, ale może mielibyśmy go dłużej, może znosiliby go dłużej, gdyby nie powiedział tego, co powiedział w 1925 r.: «Ja nie rozumiem, co to jest Polska ludowa, ja nie rozumiem, co to jest Polska socjalistyczna, ja nie rozumiem, co to jest Polska legionowa, ja nie rozumiem, co to jest Polska burżuazyjna czy konserwatywna. Ja tylko rozumiem, co to jest Polska». Tego już znieść nie umieli”.
Przy realizacji swych reform w Polsce kierował się znamiennymi zasadami. Reformy kraju winny opierać się przede wszystkim na wewnątrzkrajowych siłach. To hasło było stale obecne w jego wypowiedziach. W ślad za tym powtarzał nieustannie, że kapitał społeczny jest tak samo ważny, jak finanse państwa. Istotą powodzenia reformy jest - według niego - autentyczne zaakceptowanie jej przez opinię publiczną. Uważał niezmiennie, że bez powszechnej woli Polaków wydźwignięcia Polski kapitał zagraniczny nic nie wskóra, a może nawet być przyczyną osłabienia skuteczności reform dla pomyślności obywateli naszego kraju. Wprowadzając tzw. podatek majątkowy, kosztami swej gigantycznej reformy Państwa Polskiego obciążał najpełniej tych, którzy wzbogacili się na spekulacjach wojennych z czasu I wojny światowej i na powojennej inflacji. Pochodził ze szlachty polskiej, z dworu, ale jak nikt inny robił, co mógł, aby kosztami reformy nie obciążać najuboższych. Polskę traktował jako zadanie, patriotyzm - jako naturalne zobowiązanie człowieka. Sam pracował nad coraz pełniejszym rozumieniem tej obywatelskiej postawy przez siebie samego, tego też uczył współobywateli. To była przyczyna ciągłego podkreślania przezeń w wypowiedziach publicznych wartości moralnych i cnót obywatelskich. Stąd nieustanna jego praca nad podtrzymywaniem i kreowaniem więzi społecznych wśród Polaków.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W piątek 2 maja w niektórych diecezjach dyspensa

[ TEMATY ]

post

Bożena Sztajner/Niedziela

Niektórzy polscy biskupi udzielili na terenie podległych im diecezji dyspensy od wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych w piątek 2 maja. Zdecydował tak m.in. Prymas Polski, kard. Kazimierz Nycz czy metropolici częstochowski i gdański uwzględniając racje duszpasterskie. Żołnierzom, funkcjonariuszom i pracownikom służb mundurowych dyspensy udzielił biskup polowy.

Prymas Polski abp Józef Kowalczyk udzielił wiernym archidiecezji gnieźnieńskiej oraz osobom przebywającym na jej terenie dyspensy od zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w piątek, dnia 2 maja br. Podobnie uczynił metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, który „mając na względzie, że piątek 2 maja przypada między dwoma dniami ustawowo wolnymi od pracy, co – jak stwierdził - sprzyja organizowaniu w tym czasie rodzinnych i towarzyskich spotkań oraz radosnemu przeżywaniu tych dni, po rozważeniu słusznych racji duszpasterskich, udzielił zgodnie z kan. 87 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego, wszystkim osobom przebywającym w granicach archidiecezji warszawskiej, dyspensy od zachowania nakazanej w piątek wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych”. Osoby korzystające z dyspensy zobowiązał do modlitwy w intencjach Ojca Świętego. Racjami duszpasterskimi kierował się również metropolita częstochowski abp Wacław Depo, który udzielił dyspensy „wszystkim osobom przebywającym w granicach archidiecezji częstochowskiej” w piątek 2 maja. Zobowiązał te osoby do modlitwy w intencjach Ojca Świętego, jałmużny lub uczynków chrześcijańskiego miłosierdzia. „Biorąc pod uwagę typowo wypoczynkowy i turystyczny charakter drugiego dnia miesiąca maja (długi weekend), udzielam wszystkim wiernym na terenie archidiecezji gdańskiej dyspensy od obowiązku zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych” – napisał w specjalnym dekrecie również metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź. Dyspensy udzielił również administrator diecezji siedleckiej bp Piotr Sawczuk, który uwzględnił fakt, że „piątek 2 maja br. przypada między dwoma dniami ustawowo wolnymi od pracy, kiedy to w sposób szczególny dziękujemy Bogu za dar wolnej Ojczyzny, co sprzyja organizowaniu spotkań patriotycznych, rodzinnych i towarzyskich” Potrawy mięsne można będzie spożywać też na terenie diecezji bielsko-żywieckiej, gdzie dyspensy udzielił bp Roman Pindel. Ponadto z dyspensy od pokutnego charakteru piątku 2 maja będą mogli skorzystać wierni ordynariatu polowego. „Święto Flagi Narodowej obchodzone w naszej Ojczyźnie w dniu 2 maja, w przeddzień uroczystości Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, przeżywane jest w sposób uroczysty, szczególnie w Wojsku Polskim. W związku z tym, że w bieżącym roku dzień ten przypada w piątek, zgodnie z kanonem 87 Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz art. II § 1 Konstytucji Apostolskiej Spirituali Militum Curae, niniejszym udzielam dyspensy wszystkim wiernym Ordynariatu Polowego od przestrzegania pokutnego charakteru tego dnia, zwalniając z obowiązku zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych” – napisał w wydanym dziś dekrecie bp Józef Guzdek. W Kościele katolickim w Polsce, wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów należy zachowywać we wszystkie piątki w roku Dyspensa jest zawsze jednorazowym zwolnieniem z przestrzegania konkretnego przykazania kościelnego, natomiast od przykazań Bożych nikt nie może dyspensować. Dyspensa może być udzielona tylko w pewnych okolicznościach i dla konkretnej osoby lub konkretnej grupy osób. Najczęściej dotyczy ona zwolnienia z obowiązku powstrzymania się od spożywania potraw mięsnych i od zabawy w piątki. Biskup udziela też różnego rodzaju dyspens związanych z zawieraniem małżeństw. W większości wypadków biskupi udzielili swoim diecezjanom dyspens na podstawie kanonu 87 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego (KPK), który głosi: „Biskup diecezjalny może dyspensować wiernych - ilekroć uzna to za pożyteczne dla ich duchowego dobra - od ustaw dyscyplinarnych, tak powszechnych, jak i partykularnych, wydanych przez najwyższą władzę kościelną dla jego terytorium lub dla jego podwładnych, jednak nie od ustaw procesowych lub karnych ani od których dyspensa jest specjalnie zarezerwowana Stolicy Apostolskiej lub innej władzy”.
CZYTAJ DALEJ

Święta dyplomatka

Niedziela Ogólnopolska 17/2020, str. VIII

[ TEMATY ]

święta

Giovanni Battista Tiepolo

Św. Katarzyna ze Sieny

Św. Katarzyna ze Sieny

Katarzyna Benincasa urodziła się 25 marca 1347 r. w Sienie (Włochy). Zmarła 29 kwietnia 1380 r. w Rzymie

Święta Katarzyna ze Sieny, doktor Kościoła i patronka Europy, w 1363 r. wstąpiła do Sióstr od Pokuty św. Dominika (tercjarek dominikańskich) w Sienie i prowadziła tam surowe życie.
CZYTAJ DALEJ

W tym kraju od 1 maja telefony komórkowe będą zakazane we wszystkich szkołach

2025-04-29 18:27

Adobe Stock

We wszystkich austriackich szkołach od 1 maja obowiązywać będzie zakaz korzystania z telefonów komórkowych. Ograniczenie dotyczy również wycieczek szkolnych. Przepisy określają też sytuacje, gdy nauczyciele mogą zwolnić uczniów z zakazu.

Austriacki minister edukacji Christoph Wiederkehr poinformował o tym w poniedziałek. To pierwsza poważna decyzja resortu edukacji w ramach powołanego niedawno nowego koalicyjnego rządu. Zakaz został wprowadzony w formie nowelizacji rozporządzenia dotyczącego zasad tworzenia regulaminów szkolnych. Do tej pory przepisy zawierały zakaz korzystania z „przedmiotów zakłócających pracę szkoły”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję