Reklama

Niedziela Sosnowiecka

W podróży do przeszłości

O pracy badawczej genealoga z Jolantą Sikorą z Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego rozmawia ks. Tomasz Zmarzły

Niedziela sosnowiecka 6/2019, str. VII

[ TEMATY ]

genealogia

TZ

Jolanta Sikora podczas poszukiwań genealogicznych

Jolanta Sikora podczas poszukiwań genealogicznych

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

ZT: – Archiwa, w tym także kościelne, mają szczególną rolę i zadanie do wykonania. Czy są potrzebne? Co możemy w nich odnaleźć?

Jolanta Sikora: – Jak wiemy archiwa gromadzą, przechowują i udostępniają nam różne dokumenty i akta o charakterze historycznym. By móc z tych dóbr korzystać, ważna jest ich jakość. O to dbają działające tam pracownie konserwatorskie. Istotną rolą archiwów są opracowania posiadanych zbiorów, tworzenie baz danych, publikacje i wydawnictwa. W archiwach, gdzie będziemy częstym gościem, znajdziemy istotne materiały archiwalne związane z genealogią. Zasoby archiwów tak kościelnych, jak i państwowych są ogromne i zróżnicowane. Znajdziemy w nich między innymi akta metrykalne i stanu cywilnego, informacje o cechach rzemieślniczych, spisy ludności, archiwa rodów i rodzin, akta szkół, organizacji społecznych, organizacji zawodowych, materiały kartograficzne. Ale i takie perełki jak najcenniejsze zabytki pisane z epoki średniowiecza, księgi ziemskie, księgi grodzkie, księgi sądowe, księgi ławnicze.

– Na czym polega praca genealoga? Co trzeba zrobić, by odnaleźć swoich przodków? Z jakimi trudnościami trzeba się liczyć?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama


– Genealogia jest długą podróżą w przeszłość naszych przodków, czasem podróżą bez końca. Genealog jest poszukiwaczem i badaczem historii rodziny. Szukamy przeważnie odpowiedzi na pytania: kim byli przodkowie, skąd wywodzą się nazwiska, gdzie mieszkali, na co umierali, jak wyglądali. Szukamy ich grobów, nekrologów, różnych pamiątek. Jest tych zagadnień ogrom i są bardzo czasochłonne. W tym celu odwiedzamy archiwa kościelne, państwowe, urzędy stanu cywilnego, kancelarie parafialne, cmentarze, muzea, biblioteki i rodzinę. Szukanie powinniśmy rozpocząć od siebie, swoich rodziców. Sprawdzić posiadane już w domowym archiwum dokumenty i rozpocząć stopniowe tworzenie drzewa genealogicznego rodziny, poparte dokumentacją. Aktualnie jest mnóstwo „pomocników” do tych poszukiwań. Książki-poradniki, portale genealogiczne, towarzystwa genealogiczne. Podam kilka podpowiedzi do wyszukiwań w internecie: www.geneteka.genealodzy.pl , www.geneszukacz.genealodzy.pl ,www.metryki.genbaza.pl .
Szukamy w źródłach metrykalnych USC i Archiwach Państwowych i Kościelnych (akty urodzeń, małżeństw i zgonów). Szukamy też w źródłach pozametrykalnych: ZUS – przebieg pracy zawodowej; urzędy – koperty dowodowe, księgi meldunkowe; cmentarze komunalne – teczki grobowe; cmentarze – nagrobki; kościoły – epitafia; Archiwa Państwowe – spisy ludności, świadectwa szkolne, dyplomy, zagadnienia rzemiosł, fotografie, mapy, inwentarze majątkowe; Centralne Archiwum Wojskowe – odznaczenia, służba wojskowa, straty osobowe podczas działań wojennych.
Dzięki tej mrówczej pracy możemy także poznać swoich krewnych, o których wcześniej nic nam nie było wiadomo i wymienić się zebranymi informacjami. Ale na genealogicznej drodze poszukiwań musimy sprostać kilku trudnościom. Jedna to bariera językowa, gdyż dokumenty pisane są po łacinie, po rosyjsku i po niemiecku. Kto nie zna tych języków, szuka pomocy w tłumaczeniu. Kolejną trudnością są nazwy miejscowości i przynależność do parafii (zmiany administracyjne), więc często korzystamy ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego.
Inną trudnością bywają nazwy zawodów w wymienionych językach. Tu pomocne będą słowniki zawodów. Kolejna pułapka – księgi są pisane odręcznie i charakter pisma bywa wyzwaniem w odczytaniu treści. Na te „genealogiczne bolączki” mogą pomóc firmy genealogiczne, usługi jednak są odpłatne.

– Małopolskie Towarzystwo Genealogiczne prowadzi bogatą działalność badawczą i edukacyjną. Kogo zrzesza i jaka jest jego misja?

Reklama


- Małopolskie Towarzystwo Genealogiczne jest jednym z towarzystw genealogicznych w Polsce. Członkami towarzystwa są ludzie różnych profesji i z różnych stron, w tym spoza kraju. Towarzystwo ma za sobą kilka poważnych projektów przy współpracy ze znakomitymi placówkami. I tak z inicjatywy członka towarzystwa Benedykta Kałafatiuka i za zgodą dyrekcji Archiwum Państwowego w Iwano-Frankowsku opracowano listę ksiąg metrykalnych z województwa stanisławowskiego.
Wykonaliśmy też digitalizację ksiąg metrykalnych w parafii Sławków i trwa ich indeksacja. Dzięki podpisaniu Listu Intencyjnego z Archiwum Państwowym w Krakowie (obecnie Narodowym) o współpracy przy wykonywaniu kopii cyfrowych (skanów) krakowskich akt metrykalnych, Archiwum zgodziło się na publikacje skanów na stronie internetowej MTG, akt metrykalnych (stanu cywilnego) różnych wyznań (księgi urodzeń, małżeństw, zgonów, allegaty) poza takimi, co do których istnieją przeszkody prawne. Cenna współpraca z Biblioteką Jagiellońską w Krakowie zaowocowała digitalizacją i publikacją „Szematyzmów Królestwa Galicji i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim” (szematyzmy to wykazy urzędników państwowych w Cesarstwie Austriackim). I jeszcze jeden projekt, tym razem ogólnopolski – do którego przystąpiło MTG – „Polegli w I wojnie światowej” – stworzenie ogólnopolskiej bazy danych z nazwiskami poległych w I wojnie światowej na terenie Polski. Przy wszystkich projektach genealodzy pracują charytatywnie. Bez edukacji trudno wszystko zrozumieć i znaleźć, dlatego powołano Akademię Genealoga, gdzie można studiować nauki pomocnicze historii. Wykładowcą jest dr Przemysław Stanko z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego, Katedra Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki. A szerzej o tych zagadnieniach na stronie www.mtg-malopolska.org.pl , na którą serdecznie zapraszam.

– Czy po wprowadzeniu rozporządzenia mającego za zadanie ulepszyć ochronę danych osób fizycznych w Unii Europejskiej (RODO) nadal można szukać swoich przodków?

– Tak. Poszukiwania przodków są nadal prowadzone. Przeglądanie i badanie ksiąg metrykalnych obejmuje dane dotyczące: chrztów – do 100 lat wstecz; małżeństw – do 60 lat wstecz; zgonów – do 50 lat wstecz.

– Od czego zacząć prowadzenie badań genealogicznych? Czy są jakieś ustalone zasady?

– Jak wcześniej wspomniałam, prowadzenie badań genealogicznych zaczynamy od uporządkowania posiadanych dokumentów rodzinnych. Możemy spisywać dane rodziny ręcznie na wytworzonych swoich tabelach lub skorzystać z gotowych opracowań, bądź zakupić profesjonalny Program Drzewa Genealogicznego. Niezbędnym będzie przewodnik po genealogii M. Nowaczyk „Poszukiwanie przodków. Genealogia dla każdego” lub P. Laskowicz „Księga Genealogiczna twojej rodziny”. Praktyczny Poradnik. Zarówno z gotowymi opracowaniami wzorów drzew jak i profesjonalnymi programami drzewa genealogicznego można zapoznać się na stronach internetowych, np. www.download.komputerswiat.pl/dom-i-hobby/genealogia .

2019-02-06 11:52

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pamiętając o przeszłości

Niedziela sosnowiecka 6/2023, str. V

[ TEMATY ]

genealogia

Archiwum autora

Jolanta Sikora badacz w Małopolskim Towarzystwie Genealogicznym

Jolanta Sikora badacz w Małopolskim Towarzystwie Genealogicznym

O pracy badawczej genealoga z Jolantą Sikorą z Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego rozmawia ks. Tomasz Zmarzły.

ZT: Na czym polega praca genealoga i co trzeba zrobić, by odnaleźć swoich przodków? Jolanta Sikora: Genealogia jest długą podróżą w przeszłość naszych przodków, czasem podróżą bez końca. Genealog jest poszukiwaczem i badaczem historii rodziny. Szukamy przeważnie odpowiedzi na pytania: kim byli przodkowie, skąd wywodzą się nazwiska, gdzie mieszkali, na co umierali, jak wyglądali, szukamy ich grobów, nekrologów, różnych pamiątek. Jest tych zagadnień ogrom i są bardzo czasochłonne. W tym celu odwiedzamy archiwa kościelne, państwowe, urzędy stanu cywilnego, kancelarie parafialne, cmentarze, muzea, biblioteki i rodzinę. Szukanie powinniśmy rozpocząć od siebie, swoich rodziców. Sprawdzić posiadane już w domowym archiwum dokumenty i rozpocząć stopniowe tworzenie drzewa genealogicznego rodziny, poparte dokumentacją.
CZYTAJ DALEJ

W dzisiejszej Ewangelii na plan pierwszy wysuwają się zawołania-prośby

2025-07-24 13:38

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Karol Porwich/Niedziela

Można się zgodzić, że w dzisiejszej Ewangelii na plan pierwszy wysuwają się następujące zawołania-prośby: „Panie, naucz nas!”, „Przyjacielu, użycz mi!”, „Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam”.

Jezus, przebywając w jakimś miejscu, modlił się, a kiedy skończył, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas modlić się, tak jak i Jan nauczył swoich uczniów». A On rzekł do nich: «Kiedy będziecie się modlić, mówcie: Ojcze, niech się święci Twoje imię; niech przyjdzie Twoje królestwo! Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzień i przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto przeciw nam zawini; i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie». Dalej mówił do nich: «Ktoś z was, mając przyjaciela, pójdzie do niego o północy i powie mu: „Przyjacielu, pożycz mi trzy chleby, bo mój przyjaciel przybył do mnie z drogi, a nie mam co mu podać”. Lecz tamten odpowie z wewnątrz: „Nie naprzykrzaj mi się! Drzwi są już zamknięte i moje dzieci są ze mną w łóżku. Nie mogę wstać i dać tobie”. Powiadam wam: Chociażby nie wstał i nie dał z tego powodu, że jest jego przyjacielem, to z powodu jego natręctwa wstanie i da mu, ile potrzebuje. I Ja wam powiadam: Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a zostanie wam otworzone. Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu zostanie otworzone. Jeżeli któregoś z was, ojców, syn poprosi o chleb, czy poda mu kamień? Albo o rybę, czy zamiast ryby poda mu węża? Lub też gdy prosi o jajko, czy poda mu skorpiona? Jeśli więc wy, choć źli jesteście, umiecie dawać dobre dary swoim dzieciom, to o ileż bardziej Ojciec z nieba udzieli Ducha Świętego tym, którzy Go proszą».
CZYTAJ DALEJ

Izrael/ Armia zapowiedziała dziesięciogodzinne „przerwy humanitarne” w walkach w Strefie Gazy

2025-07-27 09:21

[ TEMATY ]

Izrael

PAP/EPA/SHAHZAIB AKBER

Izraelskie wojsko zapowiedziało w niedzielę dziesięciogodzinne „przerwy humanitarne” w działaniach zbrojnych na niektórych obszarach w Strefie Gazy. Decyzja ta została ogłoszona po tym, gdy armia poinformowała o wznowieniu zrzutów z pomocą humanitarną nad palestyńską półenklawą i ustanowieniu „korytarzy humanitarnych” dla konwojów ONZ.

Jak przekazał portal Times of Israel, przerwy w działaniach zbrojnych będą wprowadzane w miejscach, w których aktualnie nie operują izraelskie siły lądowe, w tym w Al-Mawasi, Dajr al-Balah i mieście Gaza.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję